İngiltere’deki Surrey Üniversitesinde yapılan yeni bir çalışma, kandaki beş proteinin seviyesinin yüksek olmasının, ölüm riskini tahmin etmeye yardımcı olabileceğini ortaya koydu. Bilim insanları, kanser ve iltihaplanma gibi hastalıkların gelişiminde kilit rol oynayan bu proteinlerin (PLAUR, SERPINA3, CRIM1, DDR1 ve LTBP2) aynı zamanda ölüm riskine de katkıda bulunabileceğini düşünüyor.
Deneyde, UK Biobank’tan alınan veriler kullanıldı. UK Biobank, Birleşik Krallık’ta yarım milyon kişinin biyolojik örneklerini ve sağlık verilerini barındıran uzun vadeli, ileriye dönük bir biyobanka projesi. Surrey çalışmasında, orta yaşlı ve yaşlı 38 binden fazla yetişkinin kan protein profillerini analiz edildi. Bazıları, kan örnekleri alındıktan sonraki 5 veya 10 yıllık süre içinde kazara olmayan nedenlerden hayatını kaybetmişti. Çalışmanın amacı, erken, kazayla olmayan ölüm riskinin, dolaşımdaki kan proteinlerinin seviyeleri tarafından yansıtılıp yansıtılmadığını belirlemekti.
Proteinler vücutta çok çeşitli temel işlevleri yerine getirirken, her hücrenin büyümesi, gelişmesi ve yapısı için hayati önem taşır. Yani proteinler, hücrelerin birbiriyle iletişim kurmasından, hücre sayısını artırmaktan ve iltihaplanma süreçlerinden sorumlu.
5 ila 10 yıllık ölüm riskiyle ilişkilendirildi
Çalışmada, sigara kullanımı veya mevcut hastalık teşhisleri gibi sağlık/yaşam tarzı faktörleri hesaba katıldığında bile 5 yıllık bir süre içinde ölüm riskinin artmasıyla ilişkili 392 protein, 10 yıl içinde ölümle ilişkili 377 protein daha saptandı.
Sağlık ve Biyotıp Bilişimi Profesörü Nophar Geifman, “Farklı proteinler sadece genel sağlığımızı yansıtmakla ve devam eden hastalıkları belirlemeye yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda belirli bir süre içinde ölüm riskini de yansıtabilir. Proteinlerin seviyesindeki değişimler, vücutta her şeyin yolunda olmadığının ve özellikle yaşamı sınırlayıcı belirli durumların ortaya çıkabileceğinin göstergesi.” dedi.
Araştırmacılar örnek olarak SERPINA1 proteinini gösterdi. Akciğerleri, iltihaplanmaya neden olan belirli enzimlere karşı koruyan SERPINA1 proteininin yüksek seviyelerde bulunması, 5 yıl içinde ölüm riskiyle bağlantılı çıktı.
Ayrıca, beş proteinin zaman diliminden bağımsız olarak ölüm oranının temel göstergeleri olduğu belirlendi. Bu bulgu, proteinlerin kötü sonuçlara yol açan biyolojik süreçlerde kilit roller oynadığını düşündürüyor. Örneğin, yüksek SERPINA3 seviyeleri, çeşitli cilt kanseri ve karsinom türlerinde daha düşük sağkalım oranlarıyla ilişkili.
Çalışma sonuçları, ölüm riski en yüksek kişileri belirlemeye ve daha erken tıbbi müdahalelere yol açabilir.
Kaynak: PLOS One