Zürich Üniversitesi’nde yürütülen bir çalışmada insanların yapay zeka tarafından üretilen içeriklere şüpheyle yaklaştıkları ortaya kondu.
İsviçre Zürih Üniversitesi’nden Sacha Altay ve Fabrizio Gilardi 4 bin 976 katılımcıyla yürüttükleri çalışmada insanların “yapay zeka ile yapıldı” etiketli içeriklerin güvenilirlikleri hakkında neler düşündüklerini araştırdı. ‘AI-generated’ olarak da kullanılan bu etiketin, sosyal medyada kullanıcıların içeriğe olan meraklarını azalttığı ortaya çıktı. Araştırma PNAS Nexus dergisinde yayınlandı.
Araştırmacılar ABD ve İngiltere’den 4 bin 976 katılımcının AI generated etiketli içeriklere nasıl yaklaştıklarını analiz etti. Katılımcılar için, hiçbir etiketin bulunmadığı içerikler, yapay zeka tarafından oluşturulan ve “AI generated” şeklinde etiketlenen içerikler, insanlar tarafından oluşturulan ve “AI generated” şeklinde etiketlenen içerikler, ve sahte başlıkların sahre olarak etiketlendiği içerikler hazırlanarak rastgele dağıtıldı ve puanlamaları istendi. Sonuçlar, katılımcıların “AI generated” etiketli içerikleri “daha az doğru” bulduğunu ve bu içerikleri paylaşmaya daha az istekli olduğunu ortaya koydu.
“AI generated”
Çalışmaya göre, sosyal medyada paylaşılan içeriklerin “yapay zeka ile yapıldı” (“AI-generated” / “Made with AI”) şeklinde etiketlenmesi iki temel ihtimal doğuruyor. Bunlardan biri “AI-generated” etiketinin çevrimiçi ortamın güvenilir bilgi edinmek için uygun bir alan olmadığı konusunda bir uyarı olarak algılanması.
Bir diğeri ise kaliteli bilgi kaynağı ortamlarında yersiz şüpheciliğin gelişmesi. Benzer şekilde, kullanıcıları derin-sahte (deepfake; mevcut bir görüntü veya videoda yer alan bir kişinin, yapay zekayla bir başka kişinin görüntüsü ile değiştirildiği bir medya türü) videolar hakkında bilgilendirmek herhangi bir videonun derin-sahte olduğunu düşünme olasılıklarını artırıyor. Bu nedenle “AI generated” etiketinin de tüm içeriklere karşı güvensizlik yaratabileceği düşünülüyor.
Robot gazetecilik (automated journalism)
Robot gazetecilik adı verilen kavram, yapay zeka tarafından haber metni üretilmesine ve yayınlanmasını ifade ediyor. 2020 yılında Macromedia Üniversitesi’nde 4 bini aşkın katılımcıyla yapılan bir araştırmada, robot gazeteciliğin haber metninin okunabilirliğini büyük oranda düşürdüğü ortaya kondu.
Araştırma kapsamında insan ve yapay zeka tarafından yazılan haber metinleri katılımcılar tarafından belli kategorilerde puanlandı. Bu kategoriler arasında güvenilirlik, okunabilirlik ve kalite yer alıyordu. Buna ek olarak katılımcılara haber metninin yapay zeka tarafından yazıldığı söylenmediğinde her açıdan daha yüksek puanlar verdikleri, söylendiğinde ise verilen puanların düştüğü gözlemlendi.
Sonuç olarak katılımcılar, yapay zeka tarafından yazılan metinlere ön yargı ile yaklaşıyordu. Ancak bu bulgular, haber kuruluşlarının robot gazetecilik yaptıklarını gizlemeye itme potansiyeli açısından tartışmalara yol açtı.
Kaynak: PNAS Nexus
