Bilim insanları, Parkinson hastalığının bilişsel semptomlarını hafifletebilecek ve beyin hücrelerini koruma potansiyeli taşıyan PNA5 proteini adlı bir molekül keşfetti.
Parkinson belirtilerini hafifletebilecek molekül
Arizona Üniversitesi’ndeki bilim insanları, Parkinson hastalığının bilişsel semptomlarını hafifletebilecek PNA5 proteini adlı bir molekül keşfetti. Yapılan araştırmalar, bu proteinin iltihaplanmayı azaltarak beyin hücrelerini koruma ve bilişsel gerilemeyi önleme potansiyeline sahip olduğunu ortaya koydu. PNA5, Parkinson’un yanı sıra diğer nörolojik hastalıkların tedavisinde de kullanılabilecek.
Parkinson hastalığı genellikle titreme, kas sertliği ve yavaş hareket gibi semptomlarla bilinse de, ilerleyen evrelerde demansa kadar uzanabilen bilişsel sorunlara da neden olabiliyor. Araştırmayı yöneten Doç. Dr. Lalitha Madhavan, hastalığın başlangıç aşamasında hastaların yüzde 25-30’unda hafif bilişsel bozukluk görüldüğünü, bu oranın ilerleyen dönemlerde yüzde 50-70’e yükseldiğini ifade etti. PNA5 proteininin bu süreci yavaşlatma potansiyeline sahip olduğu vurgulandı.
PNA5 proteini üzerinde yapılan çalışmalar, bu molekülün mikroglia adı verilen bağışıklık hücrelerinin aşırı aktivitesini baskılayarak beyin dokusundaki zararı önleyebileceğini ortaya koydu. Parkinson hastalarında mikrogliaların aşırı aktif hale gelmesi öğrenme ve hafıza için kritik olan beyin bölgelerine zarar veriyor. PNA5, bu süreci tersine çevirerek beyin hücrelerini koruma potansiyeli taşıyor.
Araştırma ekibi, PNA5’in yalnızca bilişsel semptomları hedeflemekle kalmayıp, aynı zamanda hastalığın ilerlemesini yavaşlatabileceğini ifade etti. Proteinin etkisini artırmak amacıyla, Fizyoloji Profesörü Meredith Hay tarafından yapısında iyileştirmeler yapıldı. Araştırmada, PNA5 tedavisinin iltihaplanmayı baskıladığı ve beyin hücrelerini korumaya yardımcı olduğu gözlemlendi.
Araştırmacılar, PNA5 proteininin Parkinson hastalığının yanı sıra Alzheimer ve vasküler demans gibi diğer nörodejeneratif hastalıklarda da kullanılabileceğini belirtti. Ancak, Parkinson’un motor semptomları (titreme, hareketlerde yavaşlama, kas sertliği ve denge bozukluğu) kontrol altına alınabilmesi için PNA5’in diğer tedavilerle birlikte kullanılması gerekebileceği vurgulandı.
Gelecek çalışmalar, PNA5’in etkilerinin daha iyi anlaşılması ve uygun dozajların belirlenmesine odaklanacak. Araştırmacılar, bu proteinin, Parkinson hastalarının bilişsel sorunlarını hafifletecek yeni tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine zemin hazırlayabileceğini ifade ediyor.
