Warwick Üniversitesi’nden araştırmacılar, Güneş’in 1,56 katı kütleye sahip iki beyaz cücenin oluşturduğu, kaçınılmaz olarak süpernova ile patlayacak bir yıldız sistemi keşfetti.
İngiltere’deki Warwick Üniversitesi’nde çalışan astronomlar, Dünya’ya sadece 150 ışık yılı uzaklıkta, son derece nadir ve ağır bir çift yıldız sistemi keşfetti. Keşfe dair araştırma sonuçları Nature Astronomy dergisinde yayınlandı. Bu sistem, iki beyaz cüce yıldızdan oluşuyor ve gelecek milyarlarca yıl içinde kaçınılmaz bir şekilde birleşerek bir Tip 1a süpernova oluşturacak.
Tip 1a süpernova, evrendeki en önemli gök olaylarından biri. Bu süpernovalar, genellikle bir beyaz cüce yıldızın –yani ömrünü tamamlamış bir yıldızın geriye kalan yoğun çekirdeğinin– fazla kütle kazanarak kendi yerçekimi altında çökmesiyle oluşuyor. Patlama o kadar parlak oluyor ki, bu tür süpernovalar gökbilimciler tarafından galaksiler arası mesafeleri ölçmekte kullanılan “kozmik standart mum” olarak tanımlanıyor. Yani, bu olaylar evrenin genişleme hızını anlamamıza yardımcı oluyor.
Yeni keşfedilen sistemde ise iki beyaz cüce yıldız çok yakın bir yörüngede dönüyor. Şu anda birbirlerinin etrafında dönmeleri yaklaşık 14 saat sürüyor. Ancak zamanla bu süre, kütleçekim dalgalarının etkisiyle kısalacak ve yıldızlar sonunda birleşecek. Bu birleşme, bilinen en güçlü yıldız patlamalarından biri olan bir süper-Chandrasekhar kütleli tip 1a süpernovayla sonuçlanacak.
Bu sistemin toplam kütlesi Güneş’in 1,56 katı kadar. Normalde, bir beyaz cüce yıldızın kararlılığını koruyabileceği üst sınır 1,4 güneş kütlesi. Bu sınır “Chandrasekhar limiti” olarak adlandırılıyor. Bu sınırın üzerindeki sistemler, sonunda kaçınılmaz olarak patlar. İşte bu nedenle, gökbilimciler bu yeni keşfi “kesinlikle patlayacak” bir sistem olarak tanımlıyor.
Patlama henüz 23 milyar yıl sonra gerçekleşecek olsa da, gökyüzünde olağanüstü bir ışık gösterisine sahne olacak. Süpernova, gece göğünde Ay’dan 10 kat, Jüpiter’den ise yaklaşık 200 bin kat daha parlak görünecek. Ancak bu etkileyici patlama, Dünya için herhangi bir tehlike oluşturmayacak kadar uzakta gerçekleşecek.
Bu keşfi gerçekleştiren ekipte yer alan doktora öğrencisi James Munday, bu sistemi ilk fark ettiğinde heyecanlandığını belirtiyor. Warwick Üniversitesi’nden Dr. Ingrid Pelisoli ise bu keşfin, Tip 1a süpernovaların kökenine dair uzun süredir devam eden bir gizemi çözmeye yardımcı olabileceğini söylüyor. Bu kadar yakınımızda böyle bir sistem bulunmasının benzer sistemlerin evrende tahmin edilenden daha yaygın olabileceğini gösterdiğini belirtiyor. Bilim insanları şimdi bu keşfin izinden giderek, galaksimizdeki diğer potansiyel tip 1a süpernova adaylarını ortaya çıkarmayı hedefliyor.
Kaynak: Eurekalert
