Avrupa Birliği, uzayda stratejik bağımsızlık kazanmak için 10,6 milyar euroluk IRIS² uydu ağı projesiyle Starlink ve Kuiper’a rakip oluyor.
Avrupa Birliği (AB), Elon Musk’ın Starlink ağına ve Amazon’un Project Kuiper girişimine karşı stratejik bir adım atarak 10,6 milyar euro değerindeki IRIS² (Direnç, Bağlantı ve Güvenlik için Altyapı) uydu ağı projesini başlattığını duyurdu. Proje, AB’nin dijital egemenliğini güçlendirmeyi ve güvenli iletişim altyapısı oluşturmayı hedefliyor.
(ESA)
Proje kapsamında IRIS², 280’den fazla uyduyla çok yörüngeli bir sistem kuracak. Sistemin, AB hükümetleri ve kamu kurumlarına şifreli iletişim hizmeti sağlaması hedefleniyor. Aynı zamanda ticari hizmetlerle uzak ve kırsal bölgelerde genişbant bağlantı sunarak dijital kapsayıcılığı artırması planlanıyor.
Projenin ilk fırlatmasının 2029 ortalarında, tam kapasiteye ulaşmasının ise 2030 sonunda gerçekleşmesi bekleniyor. Avrupa Uzay Ajansı (ESA) Genel Direktörü Josef Aschbacher, bu girişimin önemini şu sözlerle vurguluyor: “Giderek karmaşıklaşan jeopolitik dünyada, dayanıklı, güvenli ve hızlı hükümet iletişimlerinin sağlanması hayati önem taşıyor.”
IRIS² projesi, kamu-özel sektör ortaklığı modeliyle hayata geçiriliyor. Projenin finansmanının 5,5 milyar eurosu Avrupa Birliği (AB) tarafından sağlanırken, 4,1 milyar eurosu özel sektör yatırımlarıyla, 550 milyon eurosu ise Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından karşılanıyor. Projenin yürütücülüğünü, Eutelsat (Fransa), Hispasat (İspanya) ve SES (Lüksemburg) şirketlerinin oluşturduğu Space Rise ortaklığı üstleniyor. Airbus ve Thales Alenia Space, ekonomik riskler nedeniyle ortaklıktan çekilmiş olsa da projede tedarikçi olarak yer almaya devam edeceklerini söylüyor.
Avrupa’nın uzaydaki bağımsızlık hedefi
IRIS² projesi, SpaceX tarafından geliştirilen ve 6.000’den fazla uyduyla hizmet veren Starlink ağı ve Amazon’un Kuiper projesinin yarattığı küresel rekabet nedeniyle hızlandırılıyor. Avrupa, uzaydaki bu hızlı büyümenin dışında kalmamak ve iletişim altyapısında stratejik bağımsızlığını sağlamak amacıyla harekete geçiyor. IRIS², AB’nin Galileo navigasyon sistemi ve Copernicus Dünya gözlem ağı projelerinin ardından uzaydaki üçüncü büyük girişimi olma özelliğini taşıyor.
Planlanan sürece göre, IRIS², tam kapasiteye ulaştığında Avrupa’nın savunma, diplomatik iletişim ve afet müdahalesi gibi kritik alanlarda güvenli iletişim altyapısını destekleyecek. Sistemin kontrol merkezleri Lüksemburg, Fransa ve İtalya’da bulunacak ve tüm operasyonlar Avrupa merkezli olarak yönetilecek. AB yetkilileri, IRIS² projesinin uzayda bağımsız bir iletişim altyapısı oluşturarak bölgenin rekabet gücünü artıracağını vurguluyor.
Kaynak: Reuters, ESA
