İngiltere’de canlı yüz tanıma sistemlerinin hem polis hem de özel sektör tarafından hızla yaygınlaştırılması, veri gizliliği savunucularını ve hukukçuları alarma geçirdi.
İngiltere’de polis ve özel sektör tarafından kullanılan canlı yüz tanıma teknolojisi kontrolsüz biçimde yaygınlaşıyor. The Guardian ve Liberty Investigates’in ortaklaşa yürüttüğü araştırmaya göre, 2024 yılı boyunca İngiltere ve Galler’de yaklaşık 4,7 milyon kişinin yüzü tarandı. Bu sayı, bir önceki yıla kıyasla iki kat artış anlamına geliyor.
Financial Times’da yer alan ve Ada Lovelace Enstitüsü tarafından hazırlanan başka bir raporda ise, yüz tanıma gibi biyometrik teknolojilerin yasal düzenlemeden büyük ölçüde yoksun olduğu vurgulandı. Raporda, sistemin insan hakları, orantılılık ve şeffaflık ilkelerine uygun şekilde kullanılmadığı, İngiltere’nin bu konuda Avrupa ve ABD’ye kıyasla geride kaldığı belirtildi.
Polis yüz tanıma sistemlerini şehir merkezleri, ulaşım ağları, alışveriş bölgeleri ve spor stadyumlarında aktif şekilde kullanıyor. Ayrıca bazı büyük market zincirleri de bu sistemleri mağazalarına entegre ediyor. Project Pegasus adlı bir veri paylaşım sistemi sayesinde özel sektör, CCTV (kapalı devre televizyon) görüntülerini polisle paylaşarak suç şüphesi olan bireyleri tespit etmeye çalışıyor.
The Guardian’ın elde ettiği polis kayıtlarına göre, 2024 yılında canlı yüz tanıma sayesinde 58’i cinsel suçlardan olmak üzere 587 kişi tutuklandı. Ancak sistemin geçmişte özellikle siyahi bireyleri hatalı tanıma oranının yüksek olduğu ortaya çıkmıştı. Uzmanlar, sistemin hala algoritmik önyargılardan tamamen arındırılmış olmadığını belirtiyor.
Ada Lovelace Enstitüsü’nün raporu, teknolojinin artık bireylerin duygusal durum, niyet, dikkat ve dürüstlüğünü analiz etmeye çalışan yeni nesil yapay zekâ sistemlerine evrildiğini belirtiyor. Ancak bu tür verileri analiz etmek için gereken etik çerçeve ve denetim kapasitesinin henüz gelişmediği vurgulanıyor.
İngiltere İçişleri Bakanı Dame Diana Johnson, bu ay yaptığı açıklamada, canlı yüz tanıma sistemlerinin kullanımı için özel bir yasal çerçeve oluşturulması gerektiğini kabul ettiğini ifade etti. Johnson, hükümetin bu konudaki planlarını gelecek aylarda açıklayacaklarını duyurdu.
Öte yandan Birleşik Krallık İçişleri Bakanlığı, teknolojinin suçluların daha hızlı ve doğru biçimde tespit edilmesini sağladığını savunuyor.
Kaynak: Financial Times, Ada Lovelace Enstitü, The Guardian
