Dünyadan yaklaşık 1300 ışık yılı uzaklıktaki yavaş dönen PSR J0901−4046 pulsarı, uluslararası astronomlar tarafından uzun süreli radyo gözlemleriyle incelendi.
Uluslararası bir astronom ekibi, yavaş dönen bir pulsar olan PSR J0901−4046’yı yer tabanlı radyo teleskopları kullanarak detaylı şekilde gözlemledi. ArXiv platformunda yayınlanan gözlem sonuçları, bu nadir pulsarın evrimine dair önemli bilgiler sunuyor.
Yaklaşık 1300 ışık yılı uzaklıkta bulunan PSR J0901−4046, 2020 yılında Güney Afrika’daki MeerKAT radyo teleskobu ile keşfedildi. Yaklaşık 75,88 saniyelik dönme süresiyle bilinen en yavaş dönen pulsar olarak kayda geçti. Pulsarların genellikle çok hızlı döndüğü düşünüldüğünde, bu yavaşlık bilim insanlarının dikkatini çekti.
Önceki çalışmalar, PSR J0901−4046’nın yüzeyinde 130 trilyon Gauss gibi olağanüstü güçlü bir manyetik alan bulunduğunu ortaya koymuştu. Bu güçte bir manyetik alan, genellikle magnetarlarla ilişkilendiriliyor. Magnetarlar ise genç yıldız kalıntıları olarak bilinirken, PSR J0901−4046’nın yaklaşık 5,3 milyon yıl yaşında olduğu tahmin ediliyor. Ayrıca, magnetarların tipik olarak X-ışını ve gama ışını yaydığı bilinmesine rağmen, bu pulsar bu dalga boylarında gözlemlenemiyor.
Güney Afrika Üniversitesinden Mechiel Christiaan Bezuidenhout liderliğindeki ekip, pulsarın gerçek doğasını anlamak amacıyla yeni bir gözlem kampanyası başlattı. MeerKAT’ın yanı sıra Avustralya’daki Murriyang, Hindistan’daki Giant Metrewave Radyo Teleskobu (GMRT) ve Murchison Widefield Array (MWA) teleskopları kullanıldı.
Ekip, 2020’den bu yana PSR J0901−4046’nın zamanlama çözümünün oldukça stabil olduğunu tespit etti. Pulsarın zamanlamasında herhangi bir anormal davranış gözlemlenmedi ve zamanlama modelinin kök ortalama kare hatası (RMS), pulsar dönme süresine göre oldukça düşük kaldı. Bu durum, yapısal modülasyonun varlığına rağmen pulsarın nabız zarfının (pulse envelope) her döngüde çok stabil olduğunu gösteriyor.
Ayrıca, PSR J0901−4046’nın ortalama radyo spektrumunun diğer normal pulsarlara kıyasla daha düz olduğu ancak radyo-parlak magnetarlara göre daha dik olduğu belirlendi. Gözlemler, pulsarın tek tek atımlarında 73 ve 21 milisaniyelik iki farklı yarı periyodik osilasyon modu olduğunu gösterdi.
Araştırmada, önceki gözlemlerle kıyaslandığında farklı pulsar atım şekillerinin göreceli yaygınlığında anlamlı bir değişim olduğu da kaydedildi. Bu durum, pulsarın manyetosfer bileşiminde zaman içinde bir değişiklik yaşandığına işaret ediyor olabilir.
Son olarak, pulsarın ortalama nabız genişliğinin geniş bir frekans aralığında sabit kaldığı ve duty cycle (görev döngüsü) değerinin yaklaşık 1,4 derece ile oldukça dar olduğu tespit edildi. Bu değer, beş saniyeden uzun periyodlu diğer radyo pulsarlarıyla uyumlu olup, genellikle 15–190 derece arasında değişen radyo-parlak magnetarlardan oldukça farklı. Bu çalışma, PSR J0901−4046’nın klasik bir magnetar olmayabileceğini, belki de manyetik alanı güçlü ancak evrimi farklı seyreden özel bir pulsar türü olduğunu düşündürüyor.
Kaynak: Arxiv
