CEO’lar, yapay zekanın milyonlarca işi devralabilecek gücüne rağmen siyasi tepki korkusuyla toplu işten çıkarmaları erteliyor.
Yapay zeka, milyonlarca işi devralabilecek güçte. Ancak bu değişim, teknolojik yetersizlikten değil, siyasi korkudan ötürü erteleniyor. Şirketler, toplu işten çıkarmaların yaratacağı fırtınanın ortasında ilk hedef olmak istemiyor.
Teknoloji şirketlerinden e-ticarete kadar pek çok sektörde yönetim katında sessiz bir bekleyiş hakim. CEO’lar birbirini gözlüyor, “ilk kim adım atacak?” sorusunun cevabını bekliyor. Çünkü bir şirket, “AI insanlardan daha hızlı ve ucuz çalışıyor” diyerek büyük çaplı işten çıkarmalara başladığında, hem sol hem sağ popülist siyasetin hedefi olacağı kesin.
Palantir CEO’su Alex Karp’ın CNBC’ye yaptığı açıklama, bu sessiz ajandayı açıkça yansıtıyor. Karp, “Gelirimizi artırırken çalışan sayımızı azaltacağız” dedi. Hedefi, 4 bin 100 olan çalışan sayısını 3 bin 600’e düşürmek; yani 500 kişiyi azaltmak. Bu, yaklaşık yüzde 12’lik bir küçülme anlamına geliyor.
Amazon’da durum daha çarpıcı. Şirketin depolarında halihazırda Pegasus, Hercules ve Proteus adını verdiği bir milyondan fazla robot çalışıyor. Bu sayı, Amazon’un dünya genelindeki 1,54 milyon insan çalışanına neredeyse eşit. CEO Andy Jassy geçen yıl çalışanlarına gönderdiği notta, “Bazı işleri yapan insan sayısı azalacak, başka tür işlerde çalışan sayısı artacak” ifadelerini kullandı. Ancak birkaç yıl içinde toplam kurumsal iş gücünün azalmasının beklendiğini de açıkça belirtti.
Siyaset cephesi ise en az CEO’lar kadar hazırlıksız. Birçok politikacı, bu krizle gelecek dönemlerde uğraşılması gerektiğini düşünüyor. Oysa sorun şimdiden kapıda. Milyonlarca insanın işini kaybetmesi halinde sağlık sigortaları, emeklilik süreci ve yeni istihdam alanları gibi konular hala cevapsız duruyor.
Bu arada, toplu işten çıkarmalar yerine daha sessiz bir yöntem yaygınlaşıyor: işe alım dondurma. Yöneticiler artık her yeni pozisyon için, “Bu işi gerçekten bir insan mı yapmalı?” sorusuna cevap vermek zorunda. Bu durum, özellikle gençler için iş bulmayı zorlaştırıyor. Gen Z çalışanlarına yönelik kariyer platformu Handshake’e göre, giriş seviyesi kurumsal iş ilanları son bir yılda yüzde 15 azaldı.
İstatistikler, sürecin zaten başladığını gösteriyor. İşten çıkarma danışmanlığı firması Challenger, Gray & Christmas’ın raporuna göre, yapay zeka bu yıl iş kayıplarına yol açan ilk beş faktör arasında yer aldı. Ocaktan bu yana özel sektörde 806 binden fazla iş kesintisi açıklandı. Bu, 2020’den bu yana aynı dönem için en yüksek rakam.
Gerçekte sorun, “Yapay zeka insanların işini elinden alabilir mi?” sorusu değil; bu zaten mümkün. Asıl mesele, patronların henüz bunu açıklamaya cesaret edememesi. Herkes, bir başka CEO’nun bu adımı atıp kamuoyu önünde “günah keçisi” olmasını bekliyor. Makine çalışmaya başladı; sadece sahneye çıkacak ilk kurban belli değil.
Kaynak: Gizmodo
