Ukrayna savaşta büyük bir asker açığı ile karşı karşıya ve bu açığı binlerce kara robotunu sahaya sürerek karşılamaya çalışıyor. Henüz askerlerin yerini alamasalar da robotlar savaşın doğasını değiştiriyor.
Ukrayna’nın başkenti Kiev’de terkedilmiş bir askeri eğitim kompleksin içinde geleceğin savaş alanına dair ipuçları veriliyor. The Economist’in haberine göre binanın bir köşesinde gençler askere yazılırken diğer köşede 3. Taaruz Tugayı’nın “Kill House” adlı askeri robot eğitim merkezi yer alıyor. Bu merkezde, Ukrayna’nın yakın gelecekte cephede insan gücünün yerini almasını beklediği insansız kara araçları (UGV) test ediliyor.
UGV’ler halihazırda cephelerde görev yapıyor. Bu araçlar henüz yaygın değil ancak kısa sürede binlercesi sahaya sürülebilir. Economist’e göre Ukrayna, bu baharda 15 bin kara robotu konuşlandırmayı planladığını açıklamıştı.
Savunma teknolojisi üreticileri, bu gelişmeyi 2023’te savaş alanına hakim olmaya başlayan hava dronlarıyla karşılaştırıyor. Bir üretici, “Rusya’nın etten duvar stratejisine karşı koyacak askerimiz kalmadı biz de onlarn zombilerine karşılık kendi zombilerimizi göndereceğiz” diyerek durumu özetliyor.
The Economist’in haberinde yer alan bilgilere göre bugün Ukrayna’da çoğu özel sektöre air yaklaşık 40 firma, 200’e yakın UGV modeli üretiyor. Bu araçlar üç ana kategoriye ayrılıyor: yakıt, su, tahliye amaçlı lojistik; mayın döşeme, mayın temizleme ve haberleşme amaçlı mühendislik ve sınırlı ölçüde de olsa bomba taşıyan platformlar, dron avcısı kuleler gibi muharebe desteği.
Cepheye gönderilmeden önce genellikle güçlendirilen bu araçlara ekstra kameralar, iletişim sistemleri ve elektronik harp koruması ekleniyor. Ön cephe hattı çevresinde oluşan ve insansız sistemlerin yoğun gözetimi altındaki 10 kilometrelik gri alan, daha dayanıklı araçlara olan talebi artırıyor. Bu sayede askerler yer altı mevzilerinde kalabiliyor.
Kill House’un yer aldığı robot akademisini yöneten “Stark” kod adlı görevli, bazı görevlerde makinelerin doğrudan insan askerlerin yerini aldığını söylüyor. Yük taşıyan robotlar cepheye tonlarca malzeme ulaştırabiliyor. “Ardal” gibi tahliye robotları, yoğun drone tehdidi altındaki bölgelerde sedye timlerinin yerini alabiliyor.
Yeni nesil mayın döşeyiciler, tek bir seferde onlarca tanksavar mayını yerleştirebiliyor. Bu görev, daha önce defalarca sahaya gönderilen insani personeli gerektiriyordu. “Hyzhak” (Yırtıcı) adlı araç, yapay zeka kullanarak gökyüzündeki dronları 200 metre mesafeden vurabiliyor. Aynı şirketin ürettiği “Liut” (Öfke) adlı 7,62 mm makineli tüfek platformu, geçen yıl Kursk bölgesindeki bir baskın sırasında ilk kez kullanıldı. Liut’un üreticisi Vasyl, Rus askerlerinin bu yeni teknolojiye şaşırarak pozisyonlarını hemen belli ettiğini, böylece Ukrayna birliklerinin onları kolayca hedef aldığını anlatıyor.
Starlink yardımcı oluyor
Savaşın başlarında operatörler, UGV’lerle bağlantı kurabilmek için araçlara 1 kilometreden fazla yaklaşmak zorundaydı. 92. Tugay’dan “Shadow” ve “Shura” kod adlı askerler The Economist’e bu nedenle uzun süre robotları yaya olarak cepheye taşımak zorunda kaldıklarını, bunun da bugün ölümcül olacağını söylüyor.
Bugün ise operatörler Starlink bağlantısıyla Kharkiv bölgesindeki komuta merkezlerinden araçlara bağlanabiliyor. Shadow, “Ekranlardan tüm durumu görerek aracı kontrol ediyoruz. Birimiz aracı sürerken diğeri kola içiyor ya da sigara molasında olabiliyor” diyor. Yine de yakın vadede robotların robotlarla savaşacağı bir dönem beklemiyorlar. Shura, “Lojistik desteği gibi alanlarda robotlar yardımcı olabilir ama piyadelerin yerini asla alamazlar” diyor.
Bu teknolojilerin yaygınlaşmasının önünde bazı engeller var. İletişim altyapısı hala zayıf. Starlink ormanlık veya zorlu arazilerde çalışmıyor. Dronların birbirine bağlanarak veri aktarımı sağladığı ağ sistemleri, kritik bağlantılar kesildiğinde çökebiliyor.
Lojistik ve kamikaze robotlar geliştiren Burevii tasarım ve üretim ofisinden mühendis Viktor, bu sistemlerin aktif çatışmalarda yaygın kullanımı için yapay zeka veya makine görüşü teknolojilerinde ilerleme gerektiğini söylüyor. Bu da en az bir yıl alabilir. Ayrıca yeterli sayıda eğitimli ve tecrübeli operatör de yok. “Yeterince görev tamamlamış ve hala hayatta olan çok az kişi kaldı” diyor.
Ukrayna, asker kaybını telafi etmek için bu alanda hızla ilerlemek zorunda kaldığı için kara robotları teknolojisinde öncü konuma geldi. Kremlin ayda 8 ila 9 bin asker kazanıyor ve aynı aciliyetle hareket etmiyor ancak geçmiş deneyimler, Rusya’nın bu alandaki Ukrayna teknolojisini kopyalayıp sanayileştirme yeteneğine sahip olduğunu gösteriyor. UGV üreticileri de bu riskin farkında. Yine de, yaratılacak küçük farkların bile cephede büyük sonuçlar doğurabileceğini düşünüyorlar. Vasyl, “Cephedeki insan ihtiyacımızın yüzde 1’ini bile robotlarla kapatabilirsek bu başarıdır. Bence şu an bu oranın çok daha fazlasını yapabiliyoruz” diyor.
Kaynak: The Economist
