Uzmanlar, Hazar Denizi ötesine hapsolmuş Türkmen gazının Avrupa’ya ihracatının, Türkiye ile başarıya ulaşabileceğini belirtiyor.
Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ardından Avrupa’nın doğal gazda darboğaz yaşamasıyla yeniden gündeme gelen Türkmen gazı için Türkiye, Azerbaycan ve Türkmenistan’ın enerji diplomasisi yoğunluk kazandı.
Bu kapsamda, ilk olarak Türkiye ile Türkmenistan arasında 1 Mart’ta doğal gaz alanında işbirliğine yönelik mutabakat zaptı ve hidrokarbon alanında yapılacak ortaklıklara temel teşkil edecek niyet beyanı imzalandı. Bunu takiben, 14 Mart’ta Türkiye ile Azerbaycan arasında Türkmen gazının Azerbaycan ve Gürcistan üzerinden Türkiye’ye ulaştırılmasını içeren doğal gaz alanında işbirliği anlaşması yapıldı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, konuya ilişkin açıklamasında, Türkmen gazının Türkiye’ye ulaşması için üç seçenek üzerinde durduklarını, bunların takas yoluyla İran veya İran-Azerbaycan üzerinden gelmesi ya da daha uzun soluklu ancak daha sürdürülebilir ve büyük kapasiteli bir seçenek olan Hazar geçişli bir boru hattıyla taşınması olduğunu belirtmişti.
(Anadolu Ajansı)
Bakan Bayraktar, ilk etapta yaklaşık 2 milyar metreküp Türkmen gazının Türkiye’ye taşınmasının planlandığını bildirmişti.
Temmuz sonundaki Türkmenistan ziyareti kapsamındaki açıklamasında ise Bayraktar, 20 yıl boyunca her yıl 15 milyar metreküp olmak üzere yaklaşık 300 milyar metreküplük hacmin hedeflendiğini kaydetmişti.
Her iki ülkeye de stratejik avantaj sağlayacak
Oxford Enerji Çalışmaları Enstitüsü Kıdemli Misafir Araştırma Görevlisi Julian Bowden, Türkmen gazının Avrupa’ya ihracatında başlıca sorunun iletim ve bu iletim için gerekli olan ticari anlaşmalar olduğunu belirterek, yıllık 15 milyar metreküplük gazın iletimi için fiziki bir Trans-Hazar boru hattının önemine işaret etti.
Bu noktada, Türkiye ile Türkmenistan arasında imzalanan doğal gaz anlaşmasına değinen Bowden, söz konusu anlaşmanın her iki ülke için de bazı stratejik avantajlar sağlayacağına dikkati çekti.
Julian Bowden, Türkiye’nin gaz merkezi olma hedefini anımsatarak, “Ne kadar çok tedarik seçeneğine sahip olursa o kadar iyi. Hubların arz çeşitliliğine ihtiyacı vardır. Küçük miktarlarda da olsa Türkmenistan’dan gaz tedariki, bir hub kurma fikrinin hayata geçirilmesine yardımcı olacaktır. Ayrıca, İran ve Rusya gazına da alternatif olacaktır.” dedi.
Türkiye’yi bölgesel gaz merkezi yapacak
Enerji Uzmanı Danila Bochkarev ise makul fiyatlı her yeni gaz kaynağının Türkiye’nin ekonomik kalkınması için önemli olduğunu, Türkmen gazının Türkiye’nin bölgesel bir gaz merkezi olarak konumunu güçlendireceğini söyledi.
Bochkarev, Türkmen gazı için planlanan Trans-Hazar boru hattının jeopolitik, finansal ve çevresel engeller nedeniyle kısa vadede tamamlanmasının mümkün görünmediğini vurgulayarak, gazın İran üzerinden Türkiye’ye ulaşabileceğini ancak İran’a uygulanabilecek yeni yaptırımların ve Irak ile rekabet gibi bazı zorluklarla karşılaşılabileceğini aktardı.
Kaynak: Anadolu Ajansı
