Hubble Uzay Teleskobu, Samanyolu Galaksisinin en değişken gök cisimlerinden biri olan R Aquarii ikili yıldız sisteminin şimdiye dek elde edilen en net görüntüsünü oluşturdu.
NASA’nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nin 16 Ekim 2024’teki bültenine göre, 1990’dan bu yana aktif görevde olan Hubble Uzay Teleskobu sayesinde Dünya’ya yaklaşık 700 ışık yılı mesafedeki R Aquarii adlı ikili yıldız sisteminin şimdiye dek oluşturulan en yüksek çözünürlüklü fotoğrafı elde edildi.
R Aquarii’nin simbiyotik yıldızlar adı verilen bir çift yıldız sınıfına ait olduğu belirtiliyor. R Aquarii bir kırmızı dev yıldız ve bir beyaz cüce yıldızdan oluşuyor. Bu ikili yıldız sistemindeki kırmızı dev yıldızın, Güneş’ten 400 kat daha büyük olduğu ve kendi solar döngüsünün zirvesindeyken Güneş’ten 5 bin kat daha parlak olduğu ifade ediliyor. Kırmızı devin solar döngüsündeki bu maksimum faz, 390 gün boyunca sürüyor.
R Aquarii’nin ikinci yıldızı olan beyaz cüce ise kırmızı devin etrafında dönüyor. Yörüngesini 44 yılda bir tamamlayan bu beyaz cüce, yörüngesinde kırmızı deve en yakın konuma geldiğinde kırmızı devin kütle çekimi nedeniyle yüzeyinde hidrojen gazı biriktiriyor.
Biriken hidrojen beyaz cücenin yüzeyinde nükleer füzyon reaksiyonu oluşmasına neden oluyor ve patlamalar başlıyor. Plazma patlamanın kuvvetiyle bükülüyor ve manyetik alanlar tarafından çekirdekten dışa doğru yönlendiriliyor. Dışarı doğru oluşan bu akış, spiral şeklinde bir desen oluşmasına neden oluyor. Beyaz cüceden saatte yaklaşık 1,6 milyon km hızla fışkıran bu plazmalar, Dünya’dan Ay’a 15 dakikada gidebilecek hıza ulaşıyor.
Kırmızı devin 390 günlük maksimum fazı ile beyaz cücenin 44 yıllık yörünge döngüsünde kırmızı deve en yakın konumda bulunması birleşince, ortaya Hubble Uzay Teleskobu’nun şimdiye dek elde ettiği en dramatik simbiyotik yıldız sistemi görüntüsü çıkıyor. Hubble sayesinde oluşturulan görselleri yayınlarken NASA Goddard Uzay Uçuş merkezinden bilim insanları bu manzarayı ‘yıldızsal bir volkan’ olarak tasvir ediyor.
Kaynak: NASA
