4 milyar yıl içerisinde gerçekleşmesi beklenen birleşme şimdiden başladı.
Nature Astronomy dergisinde yayınlanan araştırma, Samanyolu’nun dış sınırlarının Andromeda galaksisinin çevresine kadar uzandığını ortaya koyuyor. Araştırma, Samanyolu’nun beklenenden çok daha önce komşusu Andromeda galaksisiyle etkileşime girdiğini gösteriyor.
Araştırmacılar Samanyolu’nun dış sınırının daha önce düşünülenden daha uzağa, dış kenarları Andromeda’nın çevre galaksi ortamına dokunacak şekilde uzaya doğru uzandığını öne sürüyorlar.
Uzun zamandır gökbilimciler Samanyolu ve Andromeda arasında yaklaşık dört milyar yıl içinde kozmik bir çarpışma yaşayacağını öngördüler. Ancak yeni bulgular etkileşimin teknik olarak başladığını gösteriyor.
Swinburne Üniversitesi’nde doçent Dr. Nikole Nielsen bir açıklamada “Samanyolu ve Andromeda’nın CGM’lerinin zaten örtüştüğü ve etkileşime girdiği oldukça olasıdır.” diyor.
Galaksileri çevreleyen ve toplam kütlelerinin yaklaşık yüzde 70’ini oluşturan gaz bulutuna galaksi çevresi ortamı, yani CGM, adı verilir. Bu bölge, bilim insanlarının uzak nesnelerden gelen ışığın kuasarlar tarafından nasıl emildiğini analiz ederek yalnızca dolaylı olarak inceleyebilmeleri nedeniyle şimdiye dek belirsizdi.
Nielsen’e göre, CGM, bir galaksinin iç gazından belirgin şekilde farklı ve dağınık kozmik emisyonlar gibi dış kuvvetler onu ısıtmada rol oynuyor: “Galakside yıldızlararası ortam ile galaksi çevresindeki ortam arasında oldukça net bir sınır bulmuş gibi görünüyoruz.”
Hawaii’deki W. M. Keck Gözlemevi’ni kullanan araştırmacılar, bir galaksiyi çevreleyen CGM’nin ilk fotoğrafını çekmeyi başardılar ve galaksilerin nasıl evrimleştiği ve etkileşime girdiği konusunda değerli veriler sundular. Bu bilgi, galaksilerin gazları nasıl döndürdüğü ve farklı yıldız oluşumu durumları arasında nasıl geçiş yaptığı konusunda ışık tutabilir.
Şimdi, gelişmiş derin uzay görüntüleme tekniklerini kullanan araştırma ekibi, bu gaz bulutlarını benzeri görülmemiş ayrıntıyla gözlemliyor ve galaksinin yaklaşık 100 bin ışık yılı ötesine uzandığını söylüyor.
Bu birleşme ne zaman yaşanacak?
Samanyolu ve Andromeda galaksileri arasındaki çarpışmanın yaklaşık 4 ila 4,5 milyar yıl içinde gerçekleşmesi bekleniyor. Galaktik birleşme olarak bilinen bu olay, birkaç milyar yıl boyunca yavaşça etkileşime girip birleştikçe her iki galaksiyi de önemli ölçüde yeniden şekillendirecek.
Ancak bu ikili kararlı değil. Çevreleriyle etkileşimleri, çiftin içeriye doğru sarmal yapacağı ve bunu yaparken kütle çekim dalgaları yayacağı anlamına geliyor.
Birleşme nasıl yaşanacak?
Andromeda şu anda yaklaşık 2,5 milyon ışık yılı uzaklıkta. Samanyolu’na yaklaştıkça, kütle çekim kuvvetleri birbirlerini etkilemeye başlayacak ve her galaksiden yıldız ve gaz çekecek ve süreç milyonlarca yıl sürecek.
İki galaksi birbirine yaklaştıkça, karşılıklı kütle çekimleri nedeniyle esneyecek. Her iki galaksideki yıldızlar yeni yörüngelere ve hatta bazıları galaksiler arası boşluğa fırlatılabilir.
Her iki galaksinin de merkezlerinde süper kütleli kara delikler bulunur. Galaksiler birleştikçe, bu kara delikler birbirlerine doğru sarmal bir şekilde hareket edecek ve sonunda daha da büyük bir kara deliğe dönüşecek.
Birleşmeden sonra, sonucun eliptik bir galaksi olacağı düşünülüyor. Bazı bilim insanları bu gelecekteki galaksiye “Milkomeda” veya “Milkdromeda” adını veriyor. Her iki galaksinin de ikonik sarmal şekilleri kaybolacak ve yerini daha amorf, eliptik bir yapı alacak.
Birleşme gerçekleştiğinde Güneş ömrünün sonuna yaklaşacak, kırmızı bir dev haline gelecek ve muhtemelen Dünya’yı yutacak. Birleşmenin kendisi doğrudan güneş sistemini etkilemeyecek olsa da, yeni galaksideki genel yapı ve konumu değişebileceği düşünülüyor.
Kaynak: NASA
