Saman nezlesi semptomları, polen mevsiminin uzaması gibi nedenlerle bu yıl önceki yıllara kıyasla daha şiddetli yaşanıyor.
Birçok insan, saman nezlesi (alerjik rinit) semptomlarının bu yıl daha şiddetli seyrettiğini söylüyor. Ayrıca kullanılan ilaçlar da bu yıl pek işe yaramıyor. Pek çok kişi, gözlerindeki kaşınmanın, hapşırmaların ve burun akıntısının geçmemesinden şikayetçi.
The Conversation’da yer alan habere göre, iklim değişikliği, hava kirliliği gibi faktörler polen mevsimlerini uzattı ve yoğunlaştırdı. Bu yüzden ağaçlar ve çimenler, alerjenleri hem daha erken hem de daha uzun süre yayıyor. Bunun yanı sıra, şehirlerdeki hava kirliliği, polen tanelerini daha güçlü hale getirebiliyor.
2025 yılında İngiltere’de gerçekleşen alışılmadık derecede kuru ve sıcak ilkbahar, polen sezonunu kötüleştirdi. Huş ağacı poleni bu yıl yüksek sıcaklıklar ve az yağış nedeniyle rekor seviyede yükseldi. Bu iki faktör, polen üretimini ve yayılımını artırıyor. Ayrıca yağmur olmaması, polenin havadan temizlenmesini engelleyerek maruziyet süresini uzatıyor.
Bir diğer sorun da zamanlama. Saman nezlesi semptomlarından tamamen kurtulmak için alerji ilaçlarının (özellikle steroid burun spreylerinin) polen mevsimi başlamadan 1-2 hafta önce kullanılmaya başlanması gerekiyor. İlaçlara geç başlamak etkisini azaltabiliyor.
Araştırmacılar, yetişkinlerin bile yeni alerjiler geliştirebildiğini söylüyor. Çimen ve huş ağacı poleni, yetişkinlikte insanları etkilemeye başlayan en yaygın polen türlerinden.
Saman nezlesine karşı ne yapılabilir?
Uzmanlar, alerji ilaçları işe yaramıyorsa yapılabilecek en doğru adımın polene maruz kalmayı azaltmak olduğunu söylüyor. Örneğin, dışarı çıkmadan önce polen tahminlerini kontrol edilebilir. Uzmanlara göre polenin yoğun olduğu saatlerde (genellikle kuru ve rüzgarlı günlerde sabah ortası) dışarıda egzersiz yapmaktan kaçınılmalı. N95 maskesi kullanımını öneren uzmanlar ayrıca eve gelindiğinde ayakkabıların çıkarılması, kıyafetleri değiştirilmesi ve duş alınmasını öneriyor.
Evin içinde ise, HEPA filtreli bir hava temizleyici veya yüksek MERV dereceli klima filtreleri kullanımı tavsiyeler arasında. Polenin yoğun olduğu günlerde pencere ve kapıları kapatmak da işe yarayabilir. Evi sık sık süpürmek, çarşafları sık sık değiştirmek de önemli.
Bu adımlar, alerjiyi tamamen geçirmese de polen maruziyetini azaltabilir.
İlaç tedavileri neler?
Loratadin, setirizin ve feksofenadin gibi uyku yapmayan antihistaminikler yaygın olarak kullanılıyor. Ancak araştırmalar, feksofenadinin orta-şiddetli alerjisi olanlarda daha tutarlı rahatlama sağladığını gösteriyor. Yine de ilaçlara verilen tepkiler kişiden kişiye değişebilir.
Burun spreyleri (flutikazon gibi), antihistaminiklerden daha etkili olabilir. Uzmanlara göre, bunlar, polen mevsimi başlamadan 1-2 hafta önce kullanılmaya başlanmalı ve düzenli olarak devam edilmeli.
Alerji mendilleri ve tuzlu su burun spreyleri de faydalı olabilir ancak etkinlikleri konusunda daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyuluyor.
Eğer semptomlar çok şiddetliyse, alerji immünoterapisi (aşı tedavisi) de düşünülebilir. Bu tedavi, bağışıklık sistemini polene karşı duyarsızlaştırmaya yardımcı oluyor.
Kaynak: The Conversation
