Antik Roma İmparatorluğu’nda ayıların da arenalarda dövüştürüldüğüne dair ilk doğrudan osteolojik (kemik bilimsel) kanıt elde edildi.
Yeni çalışmada, araştırmacılar, 2016’da Sırbistan’da keşfedilen bir boz ayıya ait parçalanmış kafatasını analiz etti. Kafatası, bir zamanlar önemli bir Roma şehri olan Viminacium’da bulunan ikinci yüzyıldan kalma bir amfi tiyatronun kalıntılarının girişine yakın bir yerde bulundu.
Ayının kafatası kubbesinin büyük bir kısmı korunmuş olduğu için incelenebildi. Erkek ayı, yaklaşık bin 700 yıl önce öldüğünde 6 yaşındaydı. Ancak araştırmacılar, ayının bir gösteri sırasında ölüp ölmediğinden emin değil.
Boz ayının büyük olasılıkla mızrak gibi bir silahın neden olduğu sert bir darbe sonucu alın kemiğinde büyük bir kırık oluşmuştu. Muhtemelen bu, doğrudan ölüm nedeni değildi. Röntgen görüntüleri ve BT (bilgisayarlı tomografi) taramaları, yaranın iyileşmeye başladığını fakat bir enfeksiyon sonucu osteomiyelite (kemik iltihabı) yol açtığını ortaya koydu. Hayvanın çenesinde de enfeksiyon belirtileri vardı.
Köpek dişlerine (kanin dişler) yapılan daha yakın bir inceleme, genellikle vahşi ayılarda görülmeyen aşırı aşınma ve yıpranma olduğunu gösterdi. Bu tür dental hasar, tipik olarak strese bağlı olarak kafeslerini çiğneyen esaret altındaki hayvanlarda görülür. Ayının uzun bir süre, belki de yıllarca esaret altında tutulduğuna işaret ediyor.
Dolayısıyla araştırma ekibi, hayvanın, Viminacium amfi tiyatrosunda, muhtemelen diğer hayvanlara veya insanlara karşı dövüştürüldüğü çok sayıda gösteride yer almış olabileceğini düşünüyor.
Öte yandan, antik metinler, mozaikler ve çanak çömlekler üzerindeki resimler sayesinde Romalıların amfi tiyatrolarda eğlence için ayıları kullandığını uzun zamandır biliniyordu ancak fiziksel kanıt eksikti. Bu bulgularla somut kanıtlar sağlanmış oldu.
Çalışma, 1 Eylül 2025’te Antiquity dergisinde yayınlandı.
