Kırkayakların savunma amacıyla salgıladığı bileşiklerde bulunan iki ana madde nörolojik hastalıklar ve ağrı kesicilerde yeni ilaç keşfinin anahtarı olabilir.
Nörolojik hastalıkların ilacı kırkayaklarda
Virginia Tech Üniversitesi’nden bilim insanları, ormanlık alanlarda yaşayan kırkayakların salgılarında daha önce bilinmeyen kimyasal bileşikler keşfetti. Nörolojik hastalıklar ve ağrı tedavisinde potansiyel taşıyan bu maddeler, ilaç geliştirme çalışmalarında yeni bir umut olarak değerlendiriliyor.
Araştırmanın başında yer alan kimyager Dr. Emily Mevers ve ekibi, Virginia Tech kampüsünün içindeki ormanlık alan Stadium Woods’ta yaşayan Andrognathus corticarius adlı tür üzerinde çalıştı. Bu canlıların savunma amacıyla salgıladığı bileşikler arasında, bilim dünyasında ilk kez tanımlanan “andrognathanol” ve “andrognathin” adlı maddelere ulaşıldı.
Ekip, bu bileşiklerin yalnızca avcılardan korunma değil, aynı zamanda sosyal iletişim amacıyla da kullanıldığını belirtiyor. Ancak esas dikkat çeken nokta, bu maddelerin kimyasal yapılarının, daha önce ağrı kesici ve nörolojik tedavilerde hedef alınan Sigma-1 reseptörüne benzer etkiler gösterebilme ihtimali. Bu durum, yeni nesil ilaçlar için önemli bir çıkış noktası olabilir.
Dr. Mevers, “Bu türler yıllardır burada yaşıyor ama kimyasal açıdan hiç incelenmemişlerdi. Bu canlıların kimyasal savunma sistemleri, ilaç keşfi için keşfedilmemiş bir hazine olabilir,” diyerek araştırmanın önemine dikkat çekiyor.
Araştırmanın sonuçları, 17 Temmuz 2025’te Journal of the American Chemical Society dergisinde yayımlandı. Ekip, bir sonraki adımda bu bileşikleri laboratuvar ortamında sentezlemeyi ve biyolojik etkilerini detaylı biçimde incelemeyi planlıyor.
Ancak bilim insanları, söz konusu bileşiklerin yapısal olarak oldukça karmaşık olduğunu belirtiyor. Bu nedenle laboratuvar sentezi ve tıbbi araştırma sürecinin uzaması bekleniyor.
Kaynak: Eurokalert
