Gökbilimciler, Neptün’ün kütleçekimsel ritmiyle uyumlu, daha önce hiç görülmemiş bir hareket sergileyen cisim keşfetti.
Harvard & Smithsonian Astrofizik Merkezi önderliğindeki bir ekip, Neptün’ün ötesinde trans-Neptün cisimler olarak adlandırılan sınıfa ait nadir bir cisim tespit etti. “2020 VN40” adı verilen cisim, Güneş etrafındaki her bir turunu, Neptün’ün on turuna denk gelecek şekilde tamamlıyor.
Bu keşif, bilim insanlarının Güneş Sistemi’nin sınır bölgelerindeki cisimlerin davranışlarını ve oraya nasıl ulaştıklarını anlamasına yardımcı olabilir. Ayrıca, birçok uzak cismin uzayda sürüklenirken Neptün’ün kütleçekimi tarafından geçici olarak yakalandığı fikrini de destekliyor.
Harvard & Smithsonian Astrofizik Merkezinden baş araştırmacı Rosemary Pike, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Neptün’ün etkilediği çok uzak bölgelerde bile cisimler olabileceğini gösteriyor ve Güneş Sistemi’nin nasıl evrimleştiğine dair yeni ipuçları sunuyor.” dedi.
Keşif, Large inclination Distant Objects (LiDO) araştırması kapsamında yapıldı. Bu projede araştırmacılar, Güneş Sistemi’nin dış kesimlerinde alışılmadık cisimleri araştırmak için Kanada-Fransa-Hawaii Teleskobunu kullandı. Ek gözlemlerde ise Gemini Gözlemevi ve Magellan Baade Teleskobu devreye girdi.
Ekip, Güneş Sistemi’nde bu kadar büyük ve eğimli yörüngelerde hareket eden küçük cisimlerin varlığını keşfetmenin “etkileyici” olduğunu ifade etti. 2020 VN40’ın ortalama uzaklığı, Dünya’nın Güneş’e olan mesafesinin 140 katı kadar ve yörüngesi oldukça eğimli.
2020 VN40’ı daha da ilginç kılan ise, Neptün’le olan hareket uyumu. Çoğu cisim, yörünge sürelerinin Neptün’ünkine oranı basit olduğunda, Güneş’e en yakın konuma Neptün uzaktayken gelir. Ancak 2020 VN40, tam tersine, Güneş Sistemi’ne yukarıdan bakıldığında Neptün yakındayken Güneş’e en yakın konuma ulaşıyor.
Yörünge eğimi nedeniyle aslında iki cisim birbirine yakın değil (2020 VN40, Güneş Sistemi düzleminin çok altında) ancak harita üzerinde düzleştirilmiş görüntüde yakınmış gibi görünüyorlar. Bilinen diğer tüm rezonanslı trans-Neptün cisimleri, Güneş’e en yakın konumdayken bu hizalanmadan kaçınacak şekilde hareket ediyor.
Rezonanslı cisimler, bir gezegenin (genellikle Neptün gibi dev gezegenlerin) kütleçekimsel etkisiyle belirli bir yörünge oranı (senkronizasyon) içinde hareket eden gök cisimleri. Bu bulgular, yüksek eğimli yörüngelerin yeni ve beklenmedik hareket türlerine yol açabileceğini gösteriyor.
Kaynak: The Planetary Science Journal
