Araştırmalar, insanın kararlarını başkalarının beklentilerine uygun şekilde aldığını ortaya koydu.
eLife Science’ta yayınlanan araştırma, seçimleri açıkça sunulmasa bile, başkalarının varlığının bireyin potansiyel seçimlerini etkileyebileceğini kanıtladı.
Ergen bireylerin sosyal çevrelerinde, yalnızken vereceklerinden farklı kararlar verdiği biliniyor. Ancak, son çalışmalar tek yönlü bu etkinin yetişkinlerde de gözlemlenebileceğini ve etkinin gözlemcinin kimliğine bağlı olduğunu gösteriyor.
Daha önceki veriler, nörogelişimsel özelliklerin yanı sıra bireylerin başkalarının yanında nasıl tepki verdiğini belirleyen sosyal bağlamın da var olabileceğini öne sürmüştü. Bu etki ilk kez HeeYoung Seon ve Dr. Dongil Chung tarafından test edildi.
Seon, bu çalışmaların insanların karar alırken sosyal çevreleriyle ilgili bilgileri aktif olarak işlediklerini gösterdiğini söylüyor.
Üç aşamalı deneyde 43 katılımcıdan bir güvenli ve bir riskli seçenek arasında seçim yapılması istendi. İlk aşamada, katılımcılar seçimlerini tek başlarına yaptılar. İkinci aşamada, iki kurgusal partnerin seçimlerini tahmin ettiler: biri riskten kaçınan, diğeri risk arayan. Bu aşama, katılımcıların her bir partnerin tercihlerini öğrenmelerini sağladı. Üçüncü aşamada, katılımcılar benzer seçimleri yaptılar ancak riskten kaçınan veya risk arayan partnerin seçimlerini gözlemleyeceği veya gözlem olmadan seçim yapacakları konusunda bilgilendirildiler.
Sonuçlar bireylerin başkalarının kendilerinden daha riskli seçimler yapacağına inandığını gösterdi. Risk-sever gözlemciyle etkileşimde olan bireyler, daha fazla risk alma eğilimi gösterirken, riskten kaçınan gözlemciyle birlikte daha az riskli seçeneklere yöneldi.
Seçimlerin herhangi bir gözlemci olmadan tek başına yapıldığı denemelerle karşılaştırıldığında, bireyler gözlemleyen partnerlerin öğrenilmiş tercihlerinden (riskli ya da güvenli seçim) etkilendiler. Özellikle, riskten kaçınan partnerin gözlemi altındayken bireyler riskli seçimi yapmaya, gözlem altında olmadıklarında ise riskli seçimi yapmaktan kaçınmaya daha yatkın oldukları görüldü.
Dr. Chung’a göre bulgular, daha riskli ve uyumsuz davranışlara yol açabileceğini gösteriyor. Ona göre başkaları hakkında yanlış inançlar bu davranışlara neden olabilir.
Kaynak: eLife Science
