Milyon yıllık zaman kapsülü Enigma Gölü 

Antarktika’daki Enigma Gölü, 14 milyon yıldır kalın bir buz tabakasının altında sakladığı eşsiz ekosistemiyle bilim dünyasının ilgisini çekiyor. İtalyan Kutup Bilimleri Enstitüsü’nden Francesco Smedile ve Violetta la Cono ile İtalya Ulusal Jeofizik ve Volkanoloji Enstitüsü’nden Stefano Urbini’nin liderlik ettiği araştırma, gölde donmadan önceki yaşamın izlerini ortaya çıkardı. Bu keşif, hem Dünya’nın hem de diğer gezegenlerin biyolojik çeşitliliği hakkında önemli bilgiler sağlıyor.

Antarktika’nın Northern Foothills bölgesinde, Amorphous ve Boulder Clay buzulları arasında yer alan Enigma Gölü, yaklaşık 9 metre (30 fit) kalınlığındaki bir buz tabakasıyla kaplı olmasına rağmen altında sıvı tatlı su barındırıyor. Araştırmacılar, yer radarı (yeraltı tarama cihazı) kullanarak gölün yapısını inceledi ve izole ortamdan ilk örnekleri toplamayı başardı. Gölün, 14 milyon yıl önce Dünya’nın daha sıcak olduğu bir dönemde donduğu ve o tarihten bu yana izole kaldığı tahmin ediliyor.

Bilim insanları, gölün hassas ekosistemine zarar vermemek için özel sondaj teknikleri kullandı. İlk 3 metrelik buz tabakası elektrikli matkapla delinerek geçilirken, kalan kısım steril sıcak su ile eritildi. Bu işlem sırasında biyolojik kirlenme riski en aza indirildi.

Araştırmada, gölün altındaki mikroorganizmaların donmadan önceki yaşamın izlerini taşıdığı belirlendi. Örneklerde, Pseudomonadota, Actinobacteriota ve Bacteroidota gibi yaygın türlerin yanı sıra, düşük oksijen seviyelerine adapte olmuş Patescibacteria (genellikle başka organizmalarla karşılıklı fayda sağlayan ilişki kurarak yaşayan mikroorganizmalar) türleri de tespit edildi. Özellikle, bu bakterilerin oksijen açısından zengin bir ortamda bulunması bilim insanlarını şaşırttı.

Göl tabanına indirilen kameralar, oksijen üreten siyanobakterilerin (fotosentez yapan mikroorganizmalar) oluşturduğu biyolojik matlar (mikroorganizma tabakaları) ve ağaç benzeri yapılar ortaya çıkardı. Bazı yapılar 40 santimetreye kadar yükselirken, başka bölgelerde bu matların kumul benzeri oluşumlar sergilediği gözlemlendi. Bu yapılar, göldeki ekosistemin temel taşlarını oluşturuyor ve fotosentezden avlanmaya kadar farklı süreçlerde rol oynuyor.

Gölün su kolonunun (farklı katmanlar) yüksek miktarda çözünmüş oksijen içerdiği ve kimyasal olarak farklı özellikler barındırdığı belirlendi. Araştırmacılar, bu benzersiz yapının yakındaki Amorphous Buzulu’ndan beslendiğini düşünüyor. Enigma Gölü’nün bu özellikleri, onu diğer Antarktika göllerinden ayıran en önemli faktörlerden biri olarak öne çıkarıyor.

Bu keşif, yalnızca Dünya’daki ekstrem yaşam biçimlerini anlamak için değil, aynı zamanda Mars ve Europa (buzlu Jüpiter uydusu) gibi gezegenlerde yaşam arayışında rehberlik edebilecek bilgiler sunması açısından da büyük önem taşıyor.

Kaynak: Communications Earth & Environment