Savaşın ve ekonomik krizin psikolojik yükünü taşıyan birçok Lübnanlı, terapi için ChatGPT gibi yapay zeka araçlarına yöneliyor ancak uzmanlar, bu eğilimin tehlikelerine karşı uyarıyor.
Al Jazeera’nın haberine göre, Güney Lübnan’da yaşayan Zeyneb Dahir ve ailesi, geçtiğimiz sonbaharda köylerini İsrail bombardımanı nedeniyle terk etmek zorunda kaldı. Sığınacak bir yer bulmak için Beyrut’a kaçtılar ancak burada da saldırı riski devam etti. Aylar geçmesine rağmen korkuları hala taze.
34 yaşındaki Zeyneb, Al Jazeera’ya verdiği röportajda yaşadığı travmalar nedeniyle geceleri uyuyamadığını, çocukları için sürekli endişelendiğini söylüyor. Lübnan’da ruh sağlığı hizmetlerinin yetersiz olması ve terapi ücretlerinin yüksekliği nedeniyle, Zeyneb çareyi ChatGPT’ye danışmakta buldu. Ancak Al Jazeera’ya konuşan Zeyneb, yapay zekanın cevaplarının zamanla onu daha da öfkelendirdiğini ve içini rahatlatmak yerine boşluk hissini artırdığını dile getiriyor.
Lübnan’da 2019’daki ekonomik kriz, 2020 Beyrut limanı patlaması ve son İsrail saldırılarıyla birlikte milyonlarca insan psikolojik açıdan zarar gördü. Al Jazeera, ülkede terapi ücretlerinin 40 ila 100 dolar arasında değiştiğini, bunun da pek çok kişi için ulaşılmaz olduğunu aktarıyor.
Beyrut’taki CPRM Kliniği’nden klinik psikolog Dr. Randa Baraja, özellikle gençler arasında ChatGPT kullanımının arttığını belirtiyor. Dr. Baraja, “Duygularını ona anlatıyorlar, tanı istiyorlar. Bu, dinlenmeye duyulan derin ihtiyeti gösteriyor” diyor. Ancak doktor yapay zekanın gerçek bir duygusal bağ kuramayacağına dikkat çekiyor ve profesyonel yardım alınmasını geciktirebileceği konusunda uyarıyor.
Al Jazeera’nın aktardığına göre, savaşta evini ve işini kaybeden genç girişimci Sarah Rammal da duygusal yükünü hafifletmek için geceleri ChatGPT ile konuşmaya başladı. Konuşmaların ilk başta işe yaradığını düşünsede sonradan aynı üzüntüde dönüp durduğunu fark eden Rammal, profesyonel yardım aldıktan sonra farkı hissettiğini ve ChatGPT’nin bir çıkış yolu olmadığını söylüyor.
Lübnan Sağlık Bakanlığı ve Embrace adlı sivil toplum kuruluşu, ücretsiz ve gizli bir psikolojik destek uygulaması olan Step-by-Step’i hayata geçirdi. Bu uygulama, Al Jazeera’nın da belirttiği gibi, yapay zeka ile çözüm arayışına giren gençlerin daha sağlıklı kaynaklara yönlendirilmesi amacı taşıyor.
Klinik psikoloji öğrencisi Siba Haidar Ahmed, ChatGPT kullanımının kısa süreli bir rahatlama sağlasa da uzun vadede boşluk hissini artırabileceğini söylüyor.
Kaynak: Al Jazeera
