Bazı liken türlerinin, Mars’a benzer düşük basınç, soğuk hava ve yüksek radyasyon koşullarında hayatta kalabildiği ve yaşamsal faaliyetlerini sürdürebildiği tespit edildi.
Liken türleri Mars koşullarına dayandı
Polonya’daki Jagiellonian Üniversitesi’nde yürütülen yeni bir araştırmada, bazı liken türlerinin Mars yüzeyine benzer çevre koşullarında canlı kalabildiği belirlendi. Deneylerde kullanılan likenlerin, düşük sıcaklık, ince atmosfer, değişken basınç ve yüksek düzeyde X-ışını radyasyonuna karşı direnç gösterdiği tespit edildi.
Araştırma kapsamında, Diploschistes muscorum ve Cetraria aculeata isimli iki farklı liken türü laboratuvar ortamında Mars benzeri şartlara beş saat boyunca maruz bırakıldı. Simülasyonda gezegenin karbondioksit yoğunluklu atmosferi, düşük yüzey basıncı, sıcaklık dalgalanmaları ve iyonlaştırıcı X-ışını radyasyonu taklit edildi.
Likenler, mantar, alg ve siyanobakterilerin oluşturduğu simbiyotik yani karşılıklı yarar ilişkisine dayanan çoklu yaşam birliğidir. Dünya üzerinde çöller, kutuplar ve yüksek dağlar gibi zorlu ortamlarda yaşayabilen bu yapılar, aşırı çevre koşullarına karşı yüksek dayanıklılıklarıyla bilinir.
Deney sonuçlarına göre, özellikle Diploschistes muscorum adlı tür, X-ışını radyasyonuna rağmen metabolik aktivitelerini sürdürebildi. Metabolik aktivite, bir canlının hayatta kalmasını sağlayan kimyasal süreçlerin işlemesi anlamına geliyor. Bu da organizmanın sadece hayatta kalmadığını, aynı zamanda aktif olarak yaşamsal işlevlerini yerine getirdiğini gösteriyor.
Araştırmanın başyazarı Kaya Skubala, deneyin ardından yaptığı açıklamada, çalışmanın liken simbiyozunda yer alan mantar yapısının Mars benzeri koşullarda bile işlevsel kalabildiğini ilk kez ortaya koyduğunu söyledi. Skubala, D. muscorum’un metabolik süreçlerini koruyabildiğini ve çevresel tehdide karşı savunma mekanizmalarını devreye soktuğunu ifade etti.
Çalışma, Mars’ta yaşam için en büyük tehditlerden biri olarak görülen iyonlaştırıcı radyasyonun, bazı dayanıklı canlı türleri için aşılmaz bir engel olmadığını ortaya koydu. Bu bulgular, Mars başta olmak üzere, dünya dışı gezegenlerde mikrobiyal veya simbiyotik yaşam olasılıklarının araştırılmasına temel oluşturuyor.
Araştırmanın sonuçları, mantar bilimi ve simbiyotik organizmalar üzerine yayın yapan IMA Fungus dergisinde yayımlandı.
Kaynak: IMA Fungus
