Laboratuvarda ilk kez tam maya DNA’sı üretildi

Macquarie Üniversitesi’nden bilim insanları, 10 yıldan uzun süren çalışmaların ardından, laboratuvar ortamında ekmek ve bira yapımında kullanılan Saccharomyces cerevisiae mayasının tam DNA’sını (genomunu) sentetik olarak üretmeyi başardı. Bu çalışma, laboratuvarda ilk kez karmaşık yapıya sahip (ökaryotik) bir canlı organizmanın tüm DNA’sının sıfırdan yapılabildiğini gösteriyor.

Araştırmacılar, mayanın tüm genetik kodunu doğru şekilde çalıştırabilmek için SynXVI adı verilen son kromozom üzerinde gen düzenleme çalışmaları yaptı. Bu süreçte, DNA’yı düzenlemek için kullanılan CRISPR gibi ileri teknoloji araçlar kullanıldı. Örneğin, bilim insanları, mayanın yüksek sıcaklıklarda gliserolü (bir tür şeker alkolü) enerji kaynağı olarak kullanmasını sağladı.

Çalışmada, mayanın DNA’sını izlemek ve kontrol etmek için kullanılan genetik işaretçilerin doğru yerlere yerleştirilmesi gerektiği keşfedildi. Yanlış yerleştirilen işaretçilerin, hücrelerin doğal hareketlerini ve işleyişini bozabileceği belirtildi.

Araştırmacılar, ekmek ve bira mayasını seçmelerinin sebebini, bu mayanın laboratuvar ortamında gıda üretim potansiyelini göstermek ve değişen iklim koşullarına dayanıklı organizmalar geliştirmek olarak açıkladı. Bu tür maya, gıda üretiminden ilaç yapımına kadar birçok alanda kullanılıyor.

Bu gelişme, sadece tarım ve gıda üretimi değil, aynı zamanda ilaç geliştirme ve dayanıklı malzeme üretimi gibi farklı alanlarda da yeni fırsatlar sunabilir. Araştırma, genetik mühendisliği ve sentetik biyoloji alanında daha ileri çalışmaların önünü açmayı hedefliyor.Araştırma sonuçları, saygın bilim dergisi Nature Communications’da yayımlandı.

Kaynak: Nature