Küresel ısınma kontrolden çıkıyor

Avrupa Birliği Copernicus İklim Değişikliği Servisi (C3S) tarafından yapılan açıklamaya göre, 2024 yılı, sanayi öncesi döneme kıyasla küresel sıcaklıkların ilk kez 1,5 dereceyi aştığı tam yıl olarak kayıtlara geçti.

C3S Direktörü Carlo Buontempo, her ayın, kaydedilen en sıcak ya da ikinci en sıcak ay olması nedeniyle 2024’ün sıcaklık eğrisini “inanılmaz” olarak nitelendirdi. 2024 yılı ortalama sıcaklığının, 1850-1900 yılları arasındaki sanayi öncesi döneme göre 1,6 dereceyi  daha yüksek olduğu açıklandı.

İklim felaketleri artıyor

İklim değişikliği tüm dünyada yıkıcı etkilerini giderek daha fazla hissettiriyor. 2024 yılında ABD’deki orman yangınlarında en az beş kişi yaşamını yitirirken, Bolivya ve Venezuela’daki büyük çaplı yangınlar geniş alanları küle çevirdi. Aynı yıl Nepal, Sudan ve İspanya’da şiddetli sel felaketleri yaşanırken, Meksika ve Suudi Arabistan’da aşırı sıcaklar binlerce can kaybına neden oldu.

Bilim insanları, sıcak bir atmosferin daha fazla su buharı tutarak fırtına ve sağanak yağışların şiddetini artırdığını belirtiyor. Avrupa Birliği Copernicus İklim Değişikliği Servisi (C3S), 2024 yılında atmosferdeki su buharı oranının rekor seviyeye ulaştığını açıkladı.

Ancak iklim felaketlerinin artmasına rağmen birçok ülkede emisyonları azaltmaya yönelik siyasi irade zayıflıyor. 20 Ocak’ta göreve başlayacak olan ABD’nin yeni başkanı Donald Trump, iklim değişikliğini “aldatmaca” olarak tanımlarken, bilim dünyası bu konuda net bir fikir birliğine varmış durumda.

C3S, 2024 yılında ortalama sıcaklık değerlerinin kısa vadede 1,5 derece eşiğini aşmasının, 2015 Paris Anlaşması’nın uzun vadeli hedefinin ihlal edildiği anlamına gelmediğini belirtti. Ancak C3S Direktörü Carlo Buontempo, mevcut hızda artan emisyonların Paris hedefinin yakında aşılmasına yol açacağı konusunda uyardı ve hâlâ bu gidişatı değiştirme şansının olduğunu vurgulayarak, “Bu bir son değil. Bu noktadan itibaren rotayı değiştirmek elimizde.” dedi.

Öte yandan, iklim felaketlerinin ekonomik maliyeti de giderek artıyor. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA), 2024 yılında ülkede meydana gelen 24 iklim ve hava olayının her birinin maliyetinin 1 milyar doları aştığını bildirdi. Bu felaketler arasında Milton ve Helene kasırgaları da yer aldı.

İklim bilimcilerden uyarı

Bristol Üniversitesi’nde küresel iklim yönetimi profesörü Chukwumerije Okereke, bu eşiğin geçilmesini “siyasi aktörlere ciddi bir uyarı” olarak nitelendirerek, bilim insanlarının tüm uyarılarına rağmen ulusların sorumluluklarını yerine getirmekte başarısız olduğunu vurguladı.

C3S, atmosferdeki karbondioksit (CO2) yoğunluğunun 2024 yılında 422 ppm ile yeni bir rekor kırdığını açıkladı. Berkeley Earth araştırmacısı Zeke Hausfather, 2025’in en sıcak yıl olmayacağını ancak ilk üç arasında yer alacağını öngördüğünü belirtti. El Nino’nun sıcaklıkları artırdığını ifade eden Hausfather, La Nina’nın serinletici etkisinin ise 2025’te devreye gireceğini söyledi.

Kaynak: Reuters