Araştırmacılar, Kızıldeniz’in 6,2 milyon yıl önce büyük bir bozulma yaşadığını ve deniz yaşamını tamamen değiştiğini keşfetti.
Kızıldeniz’in hikayesi: Tamamen kuruyup yeniden doldu
Suudi Arabistan’daki King Abdullah Bilim ve Teknoloji Üniversitesindeki (KAUST) bilim insanları, Kızıldeniz’in yaklaşık 6,2 milyon yıl önce tamamen kuruduğuna ve ardından Hint Okyanusu’ndan gelen felaket boyutunda bir su baskınıyla aniden tekrar dolduğuna dair veriler sundu.
Sismik görüntüleme, mikrofosil kanıtları ve jeokimyasal tarihlendirme tekniklerini kullanan KAUST araştırmacıları, Kızıldeniz havzasında 6,2 milyon yıl önce 100 bin yıl içinde büyük bir değişim yaşandığını gösterdi.
Kızıldeniz başlangıçta kuzeyden, sığ bir eşik üzerinden Akdeniz’e bağlıydı. Bağlantı kopunca, Kızıldeniz çorak bir tuz çölüne dönüştü. Kızıldeniz’in güneyinde, Haniş Adaları yakınındaki bir volkanik sırt, denizi Hint Okyanusu’ndan ayırıyordu. Ancak yaklaşık 6,2 milyon yıl önce, Hint Okyanusu’ndan gelen felaket boyutundaki su baskını, volkanik sırtı aşarak Bab’ül-Mendep Boğazı’nı açtı.
Sel, günümüzde hala deniz tabanında görülebilen 320 kilometre uzunluğunda bir denizaltı kanyonu oluşturdu. Havza hızla dolarken 100 bin yıldan kısa sürede normal denizel koşullar yeniden sağlandı. Araştırmacılara göre bu olay, Akdeniz’in Zanclean su baskınıyla dolmasından neredeyse bir milyon yıl önce gerçekleşti.
Kızıldeniz’in 30 milyon yıl önce Arap Plakası’nın Afrika Plakası’ndan ayrılmaya başlamasıyla oluştuğu tahmin ediliyor. Başlangıçta deniz, göllerle dolu dar bir rift vadisiyken, 23 milyon yıl önce Akdeniz’den suyla dolunca daha geniş bir körfez haline geldi.
Duba ve Umluj kıyılarındaki fosil resiflerin gösterdiği gibi, başlangıçta deniz canlıları gelişti. Ancak buharlaşma ve zayıf deniz suyu sirkülasyonu tuzluluğu artırdı ve 15 ila 6 milyon yıl önce denizel yaşamın yok olmasına neden oldu.
Ayrıca, havza tuz ve jips katmanlarıyla doldu. Bu süreç, Kızıldeniz’in tamamen kurumasıyla sonuçlandı. Hint Okyanusu’ndan gelen felaket boyutundaki su baskını, Kızıldeniz’deki deniz yaşamını yeniden canlandırdı.
Araştırmacılar için Kızıldeniz; okyanusların nasıl oluştuğunu, dev tuz tabakalarının nasıl biriktiğini ve iklim ile tektoniğin milyonlarca yıl boyunca nasıl etkileşime girdiğini anlamak için doğal bir laboratuvar görevi görüyor.
Makale, 9 Ağustos’ta Communications Earth’de yayınlandı.
