Laboratuvarda geliştirilen yeniden kullanılabilir sarı toz, havadaki karbondioksiti emerek endüstriyel süreçlerde kullanıma hazır hale getirebiliyor.
Berkeley Üniversitesi’nden Kimyager Omar Yaghi liderliğinde geliştirilen “kovalent organik yapı taşı” adlı sarı toz, karbon yakalama alanında önemli bir adım olarak nitelendiriliyor. Yalnızca yarım kilo olan bu malzeme, bir ağacın absorbe edebileceği kadar karbondioksiti yakalayabiliyor. Toz, karbonu emdikten sonra güvenli depolama alanlarına yönlendirilebiliyor veya endüstriyel işlemlerde, örneğin içeceklerin karbonizasyonunda kullanılabiliyor.
Yaghi, bu materyalin diğer karbon yakalama yöntemlerine göre daha dayanıklı ve uzun ömürlü olduğunu belirtiyor. Yüzlerce kez kullanılabilme özelliğine sahip bu toz gazları emip serbest bırakabiliyor. Üstelik, yalnızca 50°C civarında bir sıcaklıkla karbonu salarak yeniden kullanılmaya hazır hale geliyor. Bu düşük sıcaklık ihtiyacı, fabrikalar ve enerji santralleri gibi ısının bol olduğu yerlerde büyük avantaj sağlıyor.
Geniş ölçekli kullanım için hazırlıklar başladı
Yaghi’nin, Irvine merkezli şirketi Atoco teknolojiyi geliştirmeyi planlıyor. Şirket, tozun birkaç yıl içinde tonlarca üretilebileceğini öngörürken, bu malzemeyi büyük şehirlerde karbon yakalama tesislerine entegre etmeyi hedefliyor.
Yeni tozun enerji ihtiyacını azaltma potansiyeline dikkat çeken Texas Üniversitesi’nden Kimyager Shengqian Ma, bu yeniliği “çok umut verici” olarak değerlendiriyor. San Jose State Üniversitesi’nden Makine Mühendisliği Profesörü Farzan Kazemifar ise bu tür teknolojilerin, karbon salınımını yavaşlatma konusunda uzun vadede kritik rol oynayabileceğini vurguluyor.
Doğrudan havadan karbon yakalama teknolojilerinin geliştirilmesi yüksek maliyet ve enerji tüketimi gibi sorunlarla karşı karşıya. Ayrıca, bazı bilim insanları bu teknolojilere yönelik beklentilerin fazla iyimser olabileceğini savunuyor. MIT’den bir grup araştırmacının analizine göre, karbon yakalama planları genellikle enerji tüketimini ve maliyetleri hafife alıyor.
Tüm zorluklara rağmen Yaghi, bu yeni malzemenin karbon yakalama çalışmalarında önemli bir fark yaratacağını düşünüyor.
Kaynak: UC Berkeley, Guardian
