Kanser, kemiklerine vurdu! 

Bir erkek hastanın parmaklarındaki ağrılı şişlik, ileri evre kanser belirtisi olarak tanımlandı. 

16 Temmuz’da The New England Journal of Medicine dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, 55 yaşındaki bir erkek hastanın sağ orta parmağı ve sağ baş parmağında altı hafta süren ağrılı şişlikler gelişti. Hastaya, şişlikler ortaya çıkmadan önce metastatik skuamöz hücreli akciğer kanseri tanısı konmuştu. Bu tip kanser, solunum yollarını kaplayan yassı ve ince hücrelerde başlıyor. Açıklanan vakada kanser ileri bir aşamaya ulaşmış ve vücudun diğer bölgelerine yayılmıştı; yani metastaz yapmıştı.

Avustralya’da gerçekleşen vakada, hasta, parmağındaki ve ayak parmağındaki şişlikleri fark ettikten sonra hastaneye başvurdu. Doktorlar, her iki parmağın ucunun kırmızı ve şiş olduğunu gözlemledi. Ayrıca, şişmiş olan ayak parmağının tırnağı yakınında bir ülser (yara) oluştuğunu belirlediler. Şişliklerin dokunulduğunda sert ve hassas olduğu kaydedildi.

Görüntüleme araçlarıyla kemikler incelendi. Orta parmak ve baş parmak uçlarındaki kemiklerin tamamen yok olmuş litik lezyonlarla kaplandığı tespit edildi. Litik lezyonlar, kemik dokusunun tahrip olduğu ve iskelette boşluklar bıraktığı alanlar. Bu tür lezyonlar genellikle kanser gibi bir hastalık sürecinden kaynaklanıyor.

Doktorlar, parmak kemiklerine yayılan kanserin fizik muayenede gut veya osteomiyeliti (kemik iltihabı) taklit edebileceğini ancak radyografik görüntüleme ile tanının konulabileceğini belirtti. Gut, iltihaplı bir eklem hastalığı; osteomiyelit ise genellikle enfeksiyon kaynaklı kemik iltihabına deniyor. Her iki durum da kızarıklık ve şişliğe yol açabiliyor.

Akrometastaz tanısı kondu

Radyografik bulgulara dayanarak, hastaya akrometastaz tanısı kondu. Bu, dirsek veya dizin altındaki bölgelerde görülen nispeten nadir bir kanser yayılımı türü. 2021’de yapılan bir çalışmaya göre, kemiklere yayılan kanser vakalarının yalnızca yüzde 0,1’inde akrometastaz görülüyor.

Kanser el ve ayak parmağındaki kemiklerin tamamen parçalanmasına neden oldu (The New England Journal of Medicine)

Bu nadir semptom, çoğunlukla bu vakada olduğu gibi zaten kanser tanısı almış hastalarda ortaya çıkıyor. Ancak bazen akrometastaz belirtileri, daha önce teşhis edilmemiş bir kanserin ilk işareti olabilir. En sık akciğer, gastrointestinal sistem ve genitoüriner sistem kanserleriyle ilişkili olarak kabul ediliyor.

1986-2020 yılları arasında yayımlanan yaklaşık 250 vakanın incelendiği çalışmada, akrometastazın erkeklerde kadınlara göre çok daha sık görüldüğü belirtildi. Bu cinsiyet farkı, diğer literatür taramalarında da vurgulanıyor. Eldeki ve ayaktaki diğer kemiklere kıyasla, parmak kemiklerinin daha sık etkilendiği bildirildi. 

Akrometastazın nadir görülmesi, kanserin kemiklere yayıldığında genellikle kemik iliğine yerleşmesinden kaynaklanıyor. Yetişkinlerde kemik iliği çoğunlukla uzun kemiklerde (kollar, bacaklar), kaburgalarda, omurgada, göğüs kemiğinde ve pelviste bulunuyor. Buna karşılık, parmak kemiklerinde çok daha az kemik iliği var ve ayrıca, kalbe daha yakın kemiklere göre daha az kan akışı alıyor. Bu da kanserin parmaklara daha seyrek yayılmasını açıklayabilir.

Akrometastaz genellikle ileri evre kanserde görüldüğü için, hastaların sağkalım süresi oldukça kısa; tanı konulduktan sonra genellikle altı aydan kısa süre içinde hayatlarını kaybediyorlar. Bu nedenle tedavi, ağrıyı hafifletmeye ve el/ayak fonksiyonunu mümkün olduğunca korumaya yönelik oluyor. 55 yaşındaki hastada doktorlar, palyatif radyoterapi başlattı yani hastalığı iyileştirmek yerine semptomları hafifletmeyi amaçladılar. 

Hastanın, refrakter hiperkalsemi (standart tedaviye yanıt vermeyen tehlikeli derecede yüksek kan kalsiyumu) komplikasyonları nedeniyle üç hafta sonra hayatını kaybettiği bildirildi. 

Kaynak: The New England Journal of Medicine