Brezilya’da yapılan çalışmaya göre, beş milimetreden daha küçük olan plastik parçacıklar yani mikroplastikler, insan kemiklerinin en derin noktalarında bile bulunuyor.
Her yıl 400 milyon tondan fazla üretilen ve kullanılan plastik, plajları, nehirleri ve okyanusların en derin noktalarını kirletmenin ötesinde, iklim değişikliğinin ilerlemesine katkıda bulunuyor. Plastik üretiminin yılda 1,8 milyar ton sera gazı salımına neden olduğu tahmin ediliyor. Bilimsel bulgular, ayrıca, günlük yaşamda plastik malzemelerin kullanımının insan sağlığını etkilediğine işaret ediyor.
Perdeler, mobilyalar, giysiler ve diğer plastik nesnelerden çok sayıda plastik parçacığı ayrılıyor. Bu parçacıklar havada asılı kalıyor, içme suyunda çözünüyor, gıdalara yapışıyor ve insanlar tarafından solunabilir, yutulabilir veya ciltle temas edebilir hale geliyor. Son çalışmalarda bilim insanları, kanda, beyinde, plasentada, anne sütünde ve insan kemiklerinde mikroplastikler tespit etti.
Fundação de Amparo à Pesquisa do Estado de São Paulo (São Paulo Eyalet Araştırma Destek Vakfı) tarafından yapılan yeni bir çalışma, Osteoporosis International dergisinde yayımlandı. 62 bilimsel makaleyi inceleyen araştırma, mikroplastiklerin kemik sağlığını çeşitli şekillerde olumsuz etkilediğini ortaya koydu. Mikroplastiklerin kemik iliği kök hücrelerinin işlevini bozarak, kemik dokusunu yıkıma uğratan çok çekirdekli hücreler olan osteoklastların oluşumunu teşvik ettiği bulundu.
São Paulo Eyaleti, Campinas Üniversitesi (UNICAMP) Tıp Fakültesi’ne bağlı Nefrolojide Mineral ve Kemik Çalışmaları Laboratuvarı (LEMON) koordinatörü Rodrigo Bueno de Oliveira, “Mikroplastiklerin kemikler üzerindeki potansiyel etkisi bilimsel çalışmaların konusu ve göz ardı edilemez. Örneğin, kemik doku hücreleriyle yapılan in vitro çalışmalar, mikroplastiklerin hücre canlılığını bozduğunu, hücre yaşlanmasını hızlandırdığını, hücre farklılaşmasını değiştirdiğini ve iltihabı teşvik ettiğini göstermiştir.” açıklamasını yaptı.
Oliveira, hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda, hızlandırılmış osteoklast yaşlanmasının kemik mikro yapısını bozarak displaziye (anormal doku gelişimi) neden olabileceğinin tespit edildiğini belirtti. Bunun kemikleri zayıflatabileceğini, deformitelere ve potansiyel olarak patolojik kırıklara yol açabileceğini ifade eden araştırmacı, “Gözlemlenen olumsuz etkiler, endişe verici bir şekilde, hayvanların iskelet gelişiminin kesilmesiyle sonuçlandı.” dedi.
Oliveira, bu parçacıkların kemik mekaniği üzerindeki etkileri henüz tam olarak anlaşılamamış olsa da, eldeki verilerin, örneğin kan dolaşımındaki varlığının kemik sağlığını olumsuz etkileyebileceğini düşündürdüğünü söyledi. En çarpıcı olan ise mikroplastiklerin kemik iliği gibi derin kemik dokusuna ulaşabileceğine ve potansiyel olarak metabolizmasında bozukluklara neden olabileceğine yönelik bulgular.
Bu bağlamda Oliveira’nın ekibi, mikroplastiklere maruziyet ile metabolik kemik hastalıklarının kötüleşmesi arasındaki ilişkiyi araştıracak. Bilim insanları, hayvan modelleri üzerinde, mikroplastiklerin kemirgenlerin uyluk kemiği dayanıklılığı üzerindeki etkisini inceleyecek.
Kaynak: Science Daily
