Bilim insanları, HPV ile tiroid göz hastalığı arasında bağlantı olabileceğini keşfetti.
İnsan papilloma virüsü (HPV), genellikle cinsel yolla bulaşan, rahim ağzı kanseri başta olmak üzere çeşitli kanserlere yol açabilen oldukça yaygın bir virüs.
Karmaşık otoimmün özellikleriyle tanınan tiroid göz hastalığı ise tetikleyici faktörlerin tam olarak bilinmediği, belirtileri arasında proptoz (gözlerin öne doğru çıkması), çift görme, ağrı, kuruluk ve kızarıklık olan bir rahatsızlık.
Yeni bir araştırmada, Miami Üniversitesi Miller Tıp Fakültesinden bilim insanları, HPV’nin bazı protein yapılarının, özellikle HPV18 virüsünün bir protein yapısının, tiroid göz hastalığına neden olan bağışıklık sistemi hedefleriyle benzerlik gösterdiği tespit edildi.
Bu benzerliğin, bağışıklık sisteminin virüse karşı geliştirilen yanıtının yanlışlıkla vücudun kendi dokularına da saldırmasına yol açabileceği düşünülüyor. Çalışmada, virüslerin tiroid göz hastalığı oluşumunda rol oynayabileceği yönünde moleküler kanıtlar sunuldu.
Virüs taklidiyle gelen bağışıklık karmaşası
Tiroid göz hastalığı, genellikle Graves hastalığıyla birlikte görülüyor ve bağışıklık sisteminin IGF-1R (insülin benzeri büyüme faktörü reseptörü) ve TSHR (tiroid uyarıcı hormon reseptörü) gibi proteinlere saldırmasıyla gelişiyor.
Ancak tiroid fonksiyonlarında herhangi bir bozukluk olmayan bazı vakalar, başka mekanizmaların da işin içinde olabileceğini gösteriyor. Bilim insanları bu durumun, “moleküler taklit” adı verilen bir süreçle açıklanabileceğini öne sürüyor.
Bu süreçte bazı patojenler, vücut proteinlerine benzer yapılarla bağışıklık sistemini yanıltabiliyor. Daha önce COVID-19 sonrası tiroid göz hastalığı vakalarının bildirilmesi de bu görüşü destekliyor.
Araştırmacılar, IGF-1R ve TSHR proteinlerinin yapısını çeşitli virüs ailelerinin proteinleriyle karşılaştırmak için biyoinformatik analizler yaptı. Papillomavirüsler, paramiksovirüsler, herpesvirüsler gibi farklı virüs grupları incelendi. Özellikle HPV18 tipiyle dikkat çeken bir benzerlik bulundu.
Küçük çaplı vaka-kontrol çalışmasında, tiroid göz hastalığı tanısı konmuş 11 hasta ile kontrol grubundaki 11 sağlıklı bireyin verileri karşılaştırıldı. HPV18’e karşı oluşan antikor düzeyleri ölçüldü.
Analizler sonucunda, HPV18’in L1 kapsid proteini ile IGF-1R ve TSHR arasında belirgin yapısal benzerlikler tespit edildi. Ayrıca bu proteine karşı oluşan bağışıklık yanıtının, aktif tiroid göz hastalığı vakalarında diğer gruplara göre anlamlı şekilde yüksek olduğu gözlendi.
Araştırmacılar, bu bulguların HPV ile tiroid göz hastalığı arasında moleküler düzeyde bir bağ olabileceğine işaret ettiğini belirtti. Moleküler taklit mekanizmasının bu hastalığın gelişiminde rol oynayabileceğini vurgulayan ekip, bu bağlantının doğrulanması halinde hem tanı hem de tedavi süreçlerinde önemli değişiklikler yaşanabileceğini ifade etti.
Bu çalışma, tiroid göz hastalığının yalnızca tiroid hastalıklarına bağlı gelişmediğini, bazı viral enfeksiyonların da bağışıklık sistemini etkileyerek bu duruma yol açabileceğini ortaya koyuyor.
Ishita Garg’ın ilk yazar olduğu makale JAMA Ophthalmology dergisinde yayımladı.
Kaynak: JAMA Ophthalmology
