Güneş Sistemi dışında yaşam belirtisi 

James Webb Uzay Teleskobu, Dünya’dan 124 ışık yılı uzaklıktaki K2-18b gezegeninde sadece canlılar tarafından üretildiği bilinen moleküller tespit etti. 

Cambridge Üniversitesi liderliğindeki bir astronom ekibi, James Webb Uzay Teleskobu’ndan elde edilen verilerle, K2-18b adlı öte gezegenin atmosferinde dimetil sülfür (DMS) ve/veya dimetil disülfür (DMDS) adlı kimyasal bileşiklerin izlerini tespit etti. Bu gezegen, yıldızının yaşanabilir bölgesinde yer alıyor.

Dünya’da bu iki bileşik sadece canlılar tarafından üretiliyor; özellikle denizlerde yaşayan mikroskobik canlılar (fitoplanktonlar) bu üretimi sağlıyor. K2-18b’de bu moleküllerin kaynağı bilinmeyen bir kimyasal süreç de olabilir. Ancak bu keşif şimdiye dek Güneş Sistemi dışındaki yaşamın varlığına dair elde edilen en güçlü kanıt olarak değerlendiriliyor.

Bulgular, yüzde 99,7 güvenilirlik (3-sigma) seviyesinde ve kesinleşmesi için 5-sigma(yüzde 99,99994) seviyesine ulaşması gerekiyor. Araştırmacılar, James Webb Teleskobu ile 16 – 24 saatlik ek gözlemler sayesinde daha kesin kanıtlar sunabileceklerini düşünüyor. 

K2-18b gezegeni, Dünya’ya 124 ışık yılı uzaklıkta

Daha önceki gözlemlerde, Dünya’nın 8,6 katı kütleye ve 2,6 katı büyüklüğe sahip, Aslan takımyıldızındaki 124 ışık yılı uzaklıktaki K2-18b adlı öte gezegenin atmosferinde metan ve karbondioksit bulunmuştu. Böylece, yaşanabilir bölgede yer alan bir öte gezegende ilk kez karbon bazlı moleküller tespit edilmişti. Bulgular, hidrojen açısından zengin atmosfere sahip, okyanusla kaplı “Hycean” türü yaşanabilir gezegen teorileriyle örtüşüyordu.

Webb Teleskobu ile elde edilen K2-18b’nin önceki verilerinde, gezegenin atmosferinde bol miktarda metan ve karbondioksitin yanı sıra dimetil sülfür adı verilen bir molekülün olası tespiti görülüyor. (NASA, ESA, CSA, Ralf Crawford, Joseph Olmsted)

Ancak o gözlemlerde zayıf da olsa farklı bir sinyal alınmıştı. Araştırma lideri Cambridge Üniversitesinden Profesör Nikku Madhusudhan’a göre, daha önce alınan sinyalin dimetil sülfür olup olmadığından emin değillerdi. 

Gökbilimciler, uzak gezegenlerin atmosferindeki kimyasal bileşenleri anlamak için, gezegen yıldızının önünden geçerken (transit) yıldız ışığını analiz ediyor. K2-18b böyle bir geçiş yaparken, yıldız ışığının bir kısmı gezegenin atmosferinden geçiyor ve bu ışıkta atmosferin kimyasal izleri kalıyor. Araştırmacılar, bu izleri analiz ederek gezegenin atmosferinde hangi gazların bulunduğunu tespit ediyor. 

Biyolojik yaşamın kanıtları: Dimetil sülfür / dimetil disülfür 

Dimetil sülfür ve dimetil disülfür aynı kimyasal aileden geliyor ve her ikisi de biyolojik yaşam belirtileri (biyosinyal) olarak kabul ediliyor. Bu moleküller, gözlemlenen dalga boylarında benzer izler bırakabiliyor. Daha fazla gözlem, hangisinin kesin olarak bulunduğunu ortaya koyacak.

Bununla birlikte, bu bileşiklerin K2-18b atmosferindeki yoğunluğu, Dünya’daki seviyelerden çok daha yüksek. Dünya’da milyarda bir oranında bulunurken, bu gezegende milyonda 10’un üzerinde.

Daha önce yapılan teorik çalışmalar, Hycean gezegenlerde bu tür sülfür bazlı gazların yüksek oranlarda bulunabileceğini öngörüyordu. 

Öte yandan, araştırma ekibi, bu gezegende yaşam olduğunu iddia etmek için henüz erken olduğunu vurguluyor. Bu moleküllerin, henüz bilmediğimiz biyolojik olmayan yollarla da üretilebileceğini iddia ediyorlar. Şimdi bu bileşiklerin biyolojik olmayan şekillerde bu yoğunlukta üretilebileceğini test etmek üzere teorik ve deneysel çalışmalar planlıyorlar.

Makale, The Astrophysical Journal Letters dergisi tarafından yayınlanmak üzere geçtiğimiz günlerde kabul edildi. 

Kaynak: Arxiv