PRIMA adı verilen retina implantı, kuru tip yaşa bağlı makula dejenerasyonuna sahip görme engelli hastaların tekrar okuma yetisini kazanmasını sağladı.
İngiltere’deki University College London (UCL) ve Moorfields Göz Hastanesi’nden araştırmacıların yürüttüğü klinik çalışmaya göre, görme yetisini kaybeden kişiler, elektronik göz implantıyla donatılmış artırılmış gerçeklik gözlükleri sayesinde tekrar okuma yeteneğine kavuştu. Deneylerde, “coğrafi atrofi” adlı hastalık nedeniyle daha önce görme yetisini kaybetmiş hastaların yüzde 84’ü harfleri, rakamları ve kelimeleri yeniden okuyabildi. Hastalar, standart bir görme çizelgesinde ortalama beş satır okuyabilirken, ameliyattan önce bazıları bu çizelgeyi hiç seçemiyordu.
Coğrafi atrofi, kuru tip yaşa bağlı makula dejenerasyonu (sarı nokta hastalığı veya kısaca AMD) adlı göz rahatsızlığına sahip kişilerde ortaya çıkabilen bir hastalık. Çoğunlukla görme kaybına yol açan coğrafi atrofi, kuru tip hastalığın ileri seviyesi. Dünya çapında yaklaşık 5 milyon kişi, halen hiçbir tedavisi olmayan coğrafi atrofiyle yaşıyor.
PRIMA implantının mekanizması
Çalışmaya 38 hasta katıldı ve PRIMA adı verilen implant test edildi. Katılımcıların hepsi ameliyattan önce tedavi edilen gözlerinde merkezi görüşü tamamen kaybetmişti.
Cerrahi işlem, gözün lensi ile retinası arasındaki vitreus jelinin alındığı vitrektomi ile başlıyor. Cerrah daha sonra, sadece 2mm x 2mm boyutlarında, SIM kartı şeklindeki mikroçipi, küçük bir açıklıktan merkezi retinanın altına yerleştiriyor.
Sistem, özel olarak geliştirilmiş gözlüklerle eşleştiriliyor ve kablosuz bir implanta bağlanıyor. Gözlükler, implantın üzerine yakın kızılötesi ışık yansıtırken, implant da minyatür güneş paneli işlevi görüyor. İmplant, 30 mikrometre (0.03mm) kalınlığında yani, bir insan saçının yaklaşık yarısı kadar.
Ameliyattan sonra hastalar, belde taşınan, yakınlaştırma özelliğine sahip cep boyutunda bir bilgisayara bağlı video kamerayla donatılmış artırılmış gerçeklik gözlüklerini kullanıyor.
Ameliyattan yaklaşık bir ay sonra, göz iyileşince implant aktif hale getiriliyor. Gözlüğün kamerası görsel sahneleri yakalıyor ve bunları bir kızılötesi ışın olarak çipin üzerine yansıtıyor.
Bilgisayardaki yapay zeka algoritmaları verileri işliyor, elektrik sinyallerine dönüştürüyor. Sinyaller retina ve optik sinir hücreleri yoluyla beyne iletiliyor. Beyin bu sinyalleri görüntü olarak yorumluyor ve hastaların görüş algılamasını sağlıyor.
Hastalar, gözlükleri kullanarak metinleri taramayı ve yakınlaştırmayı öğrenip okuyabiliyor. Her katılımcı, bu yeni sinyalleri yorumlamak ve okuma becerilerini geri kazanmak için birkaç ay süren rehabilitasyondan geçiyor.
Çalışmanın Birleşik Krallık ayağına liderlik eden UCL Oftalmoloji Enstitüsü’nden Doç. Dr. Mahi Muqit, “PRIMA çip ameliyatı, herhangi bir eğitimli vitreoretinal cerrah tarafından iki saatten kısa sürede güvenle yapılabilir. Çalışma, tüm coğrafi atrofi hastalarının yeni tıbbi tedaviye erişebilmesini sağlamak açısından kilit önem taşıyor.” dedi.
Araştırmacılar, cihazın düzenleyici kurumlardan onay alması ve daha geniş klinik kullanıma girmesi için çalışmalarını sürdürüyor.
Çalışma, The New England Journal of Medicine‘da 20 Ekim’de yayımlandı.
Kaynak: Science Daily
