Görme kaybını durduran göz damlası 

Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) araştırmacıları, kalıtsal bir hastalık olan “retinitis pigmentosa”nın tedavisi için bir göz damlası geliştirdi.

Alexandra Bernardo-Colón liderliğindeki bilim insanları, göz damlasını hayvan deneyleriyle test etti. Formülün, görme yetisini koruduğu ortaya kondu. 

Bu göz damlaları, vücut tarafından üretilen ve gözde bulunan PEDF adlı bir proteinin küçük bir parçasından yapıldı. PEDF, gözün retina tabakasındaki hücrelerin korunmasına yardımcı oluyor. 

Göz hastalıklarının tedavisinde umut ışığı

Retinitis pigmentosa gibi dejeneratif retina hastalıklarında, hücresel stres nedeniyle fotoreseptör hücreler zamanla işlevlerini kaybederek görme kaybına yol açıyor.

Önceki araştırmalarda doğal PEDF proteininin retina hücrelerini koruyabileceği gösterilmişti ancak büyük moleküler yapısı nedeniyle göze uygulanması pratik değildi. Bu sorunu aşmak için bilim insanları, PEDF’den türetilmiş kısa peptitler geliştirdi.

Yeni çalışmada, “17-mer” ve “H105A” adlı iki peptit içeren göz damlaları test edildi. Bu damlalar, göze uygulandıktan sonra hızla retinaya ulaştı ve 24-48 saat boyunca etkili oldu. Hayvan deneylerinde, H105A peptidinin fotoreseptör dejenerasyonunu yavaşlattığı ve farelerde görme kaybını önlediği görüldü.

Araştırmacılar, insan retinal doku modellerinde de göz damlalarının etkisini test etti ve hücrelerin korunmasını sağladığını gözlemledi. 

Yeni formülün dejeneratif retina hastalıklarının ilerlemesini yavaşlatabileceği kanıtlanırken, araştırmacılar artık sırada insan deneylerinin olacağını söyledi. 

PEDF’den türetilen göz damlaları, gen terapileri yaygınlaşana kadar görme yetisini korumada kritik bir rol oynayabilir.

Çalışmanın detayları 21 Mart 2025’te Communications Medicine dergisinde yayınlandı.