Geri dönüşümde depozito iade uygulaması başlıyor

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Türkiye genelinde 2025’te hayata geçireceği Depozito Yönetim Sistemi ile ambalajlı içeceklerin geri dönüşümünü sağlamayı hedefliyor. Sistemde, 0,1-3 litre arasındaki ambalajlar için şişe ve kutu başına depozito bedeli ödenecek.

Ambalajlı atıklar, yerli mühendisler tarafından geliştirilen makinelerde barkod okuyucuları ile toplanacak, cam şişe, pet ve alüminyum ambalajlar ayrı ayrı sınıflandırılacak ve geri dönüşüme yönlendirilecek.

AVM ve marketlerde uygulanacak

Depozito bedelinin geri iade edileceği bu sistemin ilk etapta alışveriş merkezleri ve marketlerde uygulanması planlanıyor.

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erdem Görgün, depozito yönteminin dünyada 40’tan fazla ülkede kullanıldığını ve Türkiye’nin de bu uygulamayı başlatacağını belirtti. Görgün, “Ambalajlar ‘stratejik hammadde’ olarak değerlendirilip, geri dönüşüme kazandırılacak. Bu sayede Türkiye’de yıllık 25 milyar adet içecek ambalajı toplanacak” dedi.

Prof. Dr. Görgün, sistemin çevre bilincini artırmayı amaçladığını vurgulayarak, “Depozito bedeli çevreyi korumak adına verilecek bir borçtur. Çevreye duyarlı vatandaşlar bu bedeli ödemeyi göze almalıdır” şeklinde konuştu.

Dijital altyapı ile desteklenecek

Depozito uygulaması, dijital bir altyapı ile desteklenecek ve e-cüzdan sistemi sayesinde kullanıcılar geri verdiği ambalajlar karşılığında depozito bedelini anında alabilecekler. Görgün, Türkiye Çevre Ajansı tarafından dijital altyapı kurulduğunu ve sistemin doğru veri akışıyla işleyeceğini belirtti.

Prof. Dr. Görgün, depozito sisteminin çevre ve ekonomi açısından büyük bir fayda sağlayacağını belirterek, bu sistemin Türkiye’nin Avrupa ile uyumlu bir şekilde üretici sorumluluğu politikası geliştirmesine olanak tanıyacağını söyledi. Ayrıca, Türkiye’nin 2050’de sıfır karbon hedeflerine ulaşabilmesi için bu tür sistemlerin önemine değindi. “Sıfır karbon hedefi için bu tür uygulamalara yatırım yapmalıyız. Aksi takdirde, iklim değişikliği ile mücadelede geri kalabiliriz” diye ekledi.

Depozito iade makinelerinin üretimini üstlenen firma sahibi Ayşegül Eroğlu, makinelerin 2025 yılında Türkiye’nin dört bir yanındaki AVM’ler ve marketlerde kullanıma sunulacağını belirtti. Eroğlu, makinelerin, içecek ambalajlarını döngüsel ekonomiye kazandırmak için gerekli olan temizliği sağlayacağını vurgulayarak, “Bu makineler geri dönüşümü en verimli şekilde gerçekleştirecek ve sahteciliği önleyecek” dedi.

Sistemin işleyişi, mobil uygulama üzerinden yapılacak QR kod okutma ile çok basit hale getirilecek. Kullanıcılar, makineler aracılığıyla depozito bedellerini dijital cüzdanlarına aktarabilecek ve birikmiş parayı alışverişlerinde kullanabilecekler. Eroğlu, makinelerin %75’inin yerli üretim olduğunu ve sistemin devlet projesi olarak lisanslı bir şekilde uygulamaya konulacağını belirtti.

Kaynak: Anadolu Ajansı