Evrendeki su sandığımızdan çok daha eski

Su, bildiğimiz haliyle yaşam için en temel bileşenlerden biri. Ancak suyun tam olarak ne zaman ortaya çıktığı bilinmiyor. Yeni bir araştırmada bilim insanları, suyun ortaya çıkışına ilişkin önemli bulgular sundu. 

Bilim insanları, suyun Büyük Patlama’dan 100 milyon ila 200 milyon yıl sonra var olduğunu öne sürüyor, bu da daha önce tahmin edilenden milyarlarca yıl önceye tekabül ediyor. Yani, yaşamın milyarlarca yıl daha eskiye dayanabileceği anlamına geliyor. 

Erken evren ve suyun varlığı 

Bilim insanları, evrenimizin erken evrelerinde “kuru” olduğunu, çünkü çoğunlukla hidrojen, helyum ve lityum gibi çok basit elementlerle dolu olduğunu düşünüyor. Daha ağır elementler ilk yıldızlar oluşana, yakıt kaynaklarını tüketene ve sonunda patlayana kadar gelişmedi. Süpernova olarak bilinen bu tür yıldız patlamalarıyla daha hafif elementler giderek daha ağır elementlerle birleşti. 

Çalışmanın ortak yazarı olan İngiltere’deki Portsmouth Üniversitesinden astrofizikçi Daniel Whalen, “Bu süpernovaların kalbinde oluşan oksijen, hidrojenle birleşerek su oluşturdu ve yaşam için gerekli olan temel elementlerin oluşmasının yolunu açtı.” diyor. 

Araştırmacılar, suyun ilk ne zaman ortaya çıktığını belirlemek için Population III süpernovaları olarak adlandırılan en eski süpernovaları inceledi. Whalen ve ekibi, bu erken yıldız kalıntılarının iki türünün modellerine baktı. Bunlar; büyük bir yıldızın kendi kütlesi altında çöktüğü çekirdek-çökme süpernovaları ile bir yıldızın iç basıncının aniden düşerek kısmi bir çöküşe neden olduğu çift-kararsız süpernovalarıydı. 

Araştırmacılar, Büyük Patlama’dan kısa bir süre sonra her iki süpernova türünün de muhtemelen su içeren yoğun gaz kümeleri ürettiğini buldu.

Genel olarak, bu gaz bulutlarındaki su miktarı muhtemelen oldukça azdı. Ancak ekip, gezegenlerin ve yıldızların oluşma olasılığının en yüksek olduğu bölgelerde yoğunlaştığını saptadı. En erken galaksiler muhtemelen bu bölgelerden ortaya çıktı, bu da suyun oluştukları sırada karışımda zaten bulunabileceği anlamına geliyor.

Whalen, çalışmaya ilişkin yorumunda, “Bu, yaşamın oluşumu için gerekli koşulların bizim hayal ettiğimizden çok daha önce mevcut olduğu anlamına geliyor” dedi.

Evrendeki en eski yıldızları görüntülemek için tasarlanmış James Webb Uzay Teleskobu’ndan yapılan gözlemler, bu sonuçların daha da doğrulanmasına yardımcı olabilir.

Kaynak: Nature Astronomy