Çok sayıda bilim insanının katıldığı yeni bir çalışmaya göre, 2030 yılında 1 milyardan fazla genç önlenebilir sağlık sorunlarıyla karşı karşıya kalacak.
Ergenlik çağındaki gençlerin sağlığı tehlikede
Lancet Komisyonu’nun 2021 Küresel Hastalık Yükü verilerini kullanarak yaptığı analize göre, sadece beş yıl sonra küresel çaptaki 10–24 yaş arası 1 milyar kişi önlenebilir ve tedavi edilebilir sağlık sorunlarının tehdit oluşturduğu ülkelerde yaşamaya devam edecek. Bu sağlık sorunları arasında, HIV/AIDS, erken yaşta gebelik, güvenli olmayan cinsel ilişkiler, depresyon, yetersiz beslenme ve yaralanmalar bulunuyor.
George Washington Üniversitesinden Komisyon Eş Başkanı Prof. Sarah Baird, gençlerin sağlık ve refahının kritik bir dönemeçte olduğunu belirterek, son 30 yılda karmaşık bir ilerleme tablosu ortaya çıktığını ifade etti. Buna göre, tütün ve alkol kullanımı azalırken, eğitime katılım arttı. Ancak aynı dönemde, Afrika ve Asya’da obezite oranları sekiz katına kadar çıktı, gençlerde ruh sağlığı sorunları artış gösterdi.
2030’da 464 milyon gencin aşırı kilolu veya obez olacağı ileri sürüldü. Ayrıca 2030’da 42 milyon sağlıklı yaşam yılı, ruhsal bozukluklar veya intihar nedeniyle kaybedilecek.
Buradaki “42 milyon yıl sağlıklı yaşam kaybı” ifadesi, halk sağlığı literatüründe “DALY” (Disability-Adjusted Life Years) denilen bir kavramı temsil ediyor. DALY, bir hastalık ya da sağlık sorununun bireyler ve toplum üzerindeki toplam yükünü ölçmek için kullanılan bir ölçüt. 42 milyon sağlıklı yaşam yılı kaybı, dünya genelindeki, psikolojik rahatsızlıklar veya intiharlar nedeniyle insanların toplamda 42 milyon yılı sağlıklı bir şekilde yaşayamadığını gösteriyor. Bu sayı, sadece ölümleri değil, aynı zamanda depresyon, anksiyete, yeme bozuklukları gibi ruhsal hastalıklarla geçirilen yılları da kapsıyor. 2015’e kıyasla 2030’da bu kaybın 2 milyon yıl daha fazla olacağı öngörülüyor. Bu da gençlerin ruh sağlığının giderek kötüleştiğini ortaya koyuyor.
Rapora göre ayrıca, özellikle genç kızlarda kansızlık (anemi) oranlarının yüksek kalması, ruh sağlığındaki kötüleşme ve obezite oranlarının artması önümüzdeki yıllarda ciddi sorunların devam edeceğine işaret ediyor.
Afrika’da genç nüfusun artışı küresel gidişatı belirleyecek
Komisyon Eş Başkanı Prof. Alex Ezeh, Afrika’daki demografik değişimlere dikkat çekerek, kıtanın küresel genç nüfustaki payının 2100’e kadar yüzde 46’yı geçeceğini söyledi. Afrika’daki gençlerin sağlığına yapılacak yatırımların, dünya genelinde gençlerin sağlığını belirleyecek en önemli faktör haline geleceğini vurguladı.
Komisyon, gençlerin gelecekte karşı karşıya kalacağı yeni tehditler arasında iklim değişikliğini ve dijital dönüşümü de öne çıkarıyor. 2100 yılına kadar 1,9 milyar gencin, sanayi öncesi seviyelere göre yaklaşık 2,8 santigrat derece daha sıcak bir dünyada yaşayacağı öngörülüyor. Bu da sıcaklıkla ilişkili hastalıklar, gıda ve suya erişimde azalma, iklim kaynaklı psikolojik sorunlar gibi pek çok riski beraberinde getirecek.
Ekip, genç sağlığına yönelik politikaların çevresel sürdürülebilirlik ile entegre olması gerektiğini belirtiyor.
Genç sağlığını iyileştirmek için çözüm önerileri
Komisyon, dijital dünyanın eğitim, sağlık ve sosyal etkileşim açısından gençlere yeni fırsatlar sunduğunu ancak sosyal medya ve çevrim içi ortamların gençlerin ruhsal gelişimi üzerindeki etkilerinin halen tartışmalı olduğunu belirtti. Aşırı dijital kısıtlamaların zarar verebileceğine dikkat çeken uzmanlar, dengeli politikalar geliştirilmesi gerektiğini savundu.
Rapor, genç sağlığına yönelik küresel yardımların, dünya nüfusunun dörtte birini oluşturan gençlerin ihtiyaçlarını karşılamaktan uzak olduğunu ortaya koydu. Gençler, küresel nüfusun yüzde 25’ini, küresel hastalık yükünün yüzde 9’unu oluşturmasına rağmen, toplam kalkınma yardımlarının sadece yüzde 2,4’ü gençlere ayrılıyor. Ancak gençlere yönelik yatırımlar artırılırsa, hem bugünkü nesil için hem de gelecek kuşaklar için avantajlar sağlayabilir.
Araştırmacıların sunduğu çözüm önerilerine göre, okul temelli sağlık programları ve evrensel sağlık hizmetlerine erişim artırılmalı. Gençlerin katılımı sağlanarak toplumsal değişim desteklenmeli. İklim değişikliği ve dijital dünyanın etkileri genç sağlığı politikalarına entegre edilmeli.
Araştırmayı yürüten Lancet Komisyonu, gençlerin sürece aktif olarak dahil edildiği ilk küresel girişim. Komisyon, farklı ülkelerden 10 genç komiserin liderliğinde yürütüldü ve 36 ülkede 200’den fazla gencin katılımıyla oluşturulan “Gençlik Çözüm Laboratuvarları” aracılığıyla öneriler geliştirildi.
Kaynak: The Lancet
