Araştırmacılar, süper kütleli bir kara delikten kaydedilen en güçlü ve en uzak enerji parlamasını gözlemlediklerini ileri sürüyor.
ABD’deki California Teknoloji Enstitüsünden araştırmacılar, 2018’de keşfedilen bir kara delikte hala gözlemlenebilen bir parlamayı geriye dönük olarak inceledi. Ekip, bu parlamanın bugüne kadar kayıtlara geçen kara delik parlamalarından 30 kat daha parlak olduğunu, zirve yaptığı noktada 10 trilyon Güneş’in parlaklığına ulaştığını saptadı.
Böyle büyük bir parlamaya neyin neden olduğunu belirlemeye çalışan araştırmacılar, kara deliğin, Güneş’ten en az 30 kat büyük bir yıldızı parçalara ayırarak yavaşça içine çekmiş olabileceğine işaret etti.
Nature Astronomy dergisinde yayımlanan bulgulara göre, bu kozmik nesne ilk olarak 2018’de Zwicky Geçici Tesisi (ZTF) ve Catalina Gerçek Zamanlı Geçiş Araştırması tarafından gözlemlendi.
Parlamanın arkasındaki “büyüyen” türden süper kütleli kara delik, “aktif galaktik çekirdek” (active galactic nucleus/AGN) olarak tanımlanıyor. J2245+3743 şeklinde adlandırılan bu AGN’nin, Güneşimizden 500 milyon kat daha büyük kütleli olduğu tahmin ediliyor. Evrenin uzak bir köşesinde, 10 milyar ışık yılı uzakta yer alıyor.
Astronomi profesörü Matthew Graham liderliğindeki ekip, bu kadar dramatik bir ışık patlamasına neyin sebep olabileceğini belirlemek için bir dizi olasılığı ayrıntılı bir şekilde inceledi. En olası suçlunun “gelgit bozulması olayı” (tidal disruption event/TDE) olduğu sonucuna vardılar.
TDE, bir süper kütleli kara deliğin yer çekiminin, fazla yaklaşan bir yıldızı parçalayıp, yıldız kara deliğe doğru sarmal bir şekilde hareket ederken onu yavaş yavaş yutmasıyla meydana geliyor. J2245+3743 kara delik parlamasının hala devam ediyor olması, henüz tamamen yutulmamış bir yıldızı izlediğimizi gösteriyor.
Eğer parlama bir TDE’den kaynaklanıyorsa, bilim insanları süper kütleli kara deliğin kütlesi Güneşimizden en az 30 kat daha büyük olan bir yıldızı yuttuğunu tahmin ediyor. Bir önceki en büyük TDE adayı rekor sahibi, “Scary Barbie” (Korkunç Barbie) takma adı verilen bir olaydı ve J2245+3743’ten 30 kat daha zayıftı.
Kaynak: Phys org, Anadolu Ajansı
