Bilim insanları, insan beyninde enerji üreten yapılar olan mitokondrilerin dağılımını haritalayarak hangi bölgelerin ne kadar enerji ürettiğini ortaya koydu.
Beynin enerji haritası ilk kez çıkarıldı
Nature dergisinde yayımlanan çalışmada, hayatını kaybeden sağlıklı bir bağışçının beyninden alınan doku, laboratuvar ortamında 703 küçük parçaya ayrılarak incelendi.Her bir parçada, hücrelerin içindeki enerji üretici yapılar olan mitokondrilerin sayısı ve çalışmaları ölçüldü.
Sonuçlara göre, beynin bazı bölümlerinde mitokondriler hem daha fazla sayıda bulunuyor hem de daha yüksek enerji üretiyor. Özellikle “gri madde” olarak bilinen ve düşünme, öğrenme gibi görevleri yapan beyin bölgelerinde enerji üretimi çok daha yoğun. “Beyaz madde” olarak bilinen ve sinirler arası iletişimi sağlayan bölgelerde ise bu oran daha düşük.
Araştırma ekibi, ayrıca beynin farklı bölümlerinden alınan hücre örneklerinde enerji üretimiyle ilgili genlerin ne kadar çalıştığını da inceledi.
Elde edilen bu veriler, yaklaşık 2 bin sağlıklı kişiye ait beyin görüntüleriyle karşılaştırıldı. Araştırmacılar, bu görüntülerden yola çıkarak bir model geliştirdi. Bu model sayesinde, bir kişinin beyin taramasına (MR) bakarak beyninin hangi bölgelerinde daha fazla enerji üretildiği tahmin edilebiliyor.
Çalışma sonucunda “MitoBrainMap” adlı bir veri tabanı oluşturuldu. Bilim insanlarına göre bu veriyle, ileride yaşlanma, unutkanlık, sinir sistemi hastalıkları gibi konularda yeni bilgiler elde edilebilir.
Ancak araştırmanın şimdilik yalnızca tek bir kişinin beyni üzerinde yapılmış olması, sonuçların sınırlılığını ortaya koyuyor.
Kaynak: Nature
