Cumhurbaşkanı Erdoğan, Eskişehir Beylikova’daki nadir toprak elementleri sahasında 694 milyon ton kaynak tespit edildiğini açıkladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Eskişehir’in Beylikova ilçesindeki nadir toprak elementleri sahasında yürütülen çalışmalarda, şimdiye kadar 310 ayrı lokasyonda yaklaşık 125 bin metre sondaj yapıldığını ve toplamda 694 milyon ton kaynak tespit edildiğini duyurdu.
Cumhurbaşkanı, Beylikova’daki nadir toprak elementi sahasını “dünyanın yaklaşık ikinci büyük nadir toprak kaynak sahası” olarak nitelendirdi ve burada 17 nadir toprak elementinden 10’unun bulunduğunu, yaklaşık 12,5 milyon ton nadir toprak oksiti rezervi bulunduğunu aktardı.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Burhanettin Duran da NSosyal’den yaptığı açıklamada, “Nadir toprak elementlerinden enerji üretimine kadar her alanda hedefimiz nettir. Kaynaklarını en verimli şekilde değerlendiren, güçlü ve kendi kendine yeten bir Türkiye” ifadelerini kullandı.
Hedef dünyanın en büyük 5 üreticisinden biri olmak
Türkiye, nadir toprak elementlerinde dünyanın en büyük 5 üreticisinden biri olmayı hedefliyor.
İlk adım olarak yıllık bin 200 ton cevher işleyebilecek Eti Maden Pilot Üretim Tesisi devreye alındı; pilot tesisin endüstriyel tesise dönüştürülmesi ve saflaştırma teknolojileri üzerinde çalışmalar sürüyor.
Erdoğan, nadir toprak teknolojisine sahip ülkeler ve firmaların üretim süreçleri konusundaki tecrübelerini paylaşmaktan kaçındığını; bu yüzden uluslararası işbirliklerinin zorunlu olduğunu vurguladı.
Cumhurbaşkanı ayrıca, Beylikova sahasının yabancı bir ülkeye devredilmesine yönelik iddiaları reddederek, “Beylikova’daki nadir toprak elementleri sahasının herhangi bir ülkeye verilmesi asla söz konusu değildir. Her kim bunu iddia ediyorsa kendi ülkesine iftira atıyor demektir.” dedi.
Türkiye’nin nadir toprak elementleri alanında hem rezervleri işletme hem de teknoloji kazanma yönünde adımlar atmaya devam edeceği belirtildi.
Nadir toprak elementleri nedir?
Periyodik tabloda 17 elementten oluşan bir grubu ifade eden nadir toprak elementleri (NTE), 15 lantanit (lantanyum, seryum, praseodimyum, neodimyum, prometyum, samaryum, evropiyum, gadolinyum, terbiyum, disprosyum, holmiyum, erbiyum, tulyum, iterbiyum ve lutesyum) ile yitriyum ve skandiyumu kapsar.
“Nadir” adıyla anılsa da dünya kabuğunda yaygın olarak bulunan bu elementler, diğer minerallerle karışık halde bulundukları ve konsantre yataklarının az olması nedeniyle oldukça zor çıkarılıp, işleniyor. Ayrıca büyük miktarda kayanın işlenmesi ve özellikle rafine işlemi sırasında kullanılan kimyasalların çevre kirliliğine yol açma riskine karşı birçok ülkede bu tür madencilik faaliyetleri sıkı çevresel düzenlemelere tabi.
NTE, elektrikli araçlar, rüzgar türbinleri, akıllı telefonlar, bilgisayarlar, tıbbi cihazlar, savunma sistemleri, yenilenebilir enerji teknolojileri gibi birçok alanda kullanılır.
ABD Jeoloji Araştırması’nın 2024 verilerine göre, dünya genelinde yaklaşık 110 milyon ton nadir toprak elementi yatağı bulunuyor. Çin, 44 milyon tonla birinci sırada ve onu Brezilya (22 milyon ton), Vietnam (21 milyon ton), Rusya (10 milyon ton), Hindistan (7 milyon ton) takip ediyor.
Rezervlerin yanı sıra işleme kapasitesiyle de öne çıkan Çin, üretimin yaklaşık yüzde 60’ını ve işlenmiş ürünlerin yüzde 90’ını karşılıyor. Çin’in hakimiyetine son vermek isteyen birçok ülke bu alandaki yatırımlarını artırıyor.
Kaynak: Anadolu Ajansı, Reuters, American Geosciences Institute
