Avustralya’daki ASKAP radyo teleskoplarının yürüttüğü geniş alan HI taraması WALLABY’nin pilot çalışması, Virgo kümesinin (Başak kümesi) sınırındaki iki cüce galaksi sistemi hakkında yeni bir bakış sağladı.
Avustralya’daki ASKAP radyo teleskoplarının yürüttüğü geniş alan HI taraması WALLABY’nin pilot çalışması, Virgo kümesinin (Başak kümesi) sınırındaki iki cüce galaksi sistemi hakkında yeni bir bakış sağladı.
NGC 4532 ve DDO 137 (WALLABY J123424+062511) adlı ikili galaksinin yüksek çözünürlüklü hidrojen (HI) gözlemleri, iki galaksiyi birbirine bağlayan 48 kiloparseklik (1 kiloparsek yaklaşık 3 bin 262 ışık yılına eşit) nötr gaz köprüsünü ve bu köprüye uzanan bulutlar ile kolları gösterdi. Yapı, Arecibo teleskobu tarafından daha önce keşfedilen yarım megaparseklik HI kuyruğuyla da birleşiyor.
Araştırma ekibi, sistemin oluşumunda galaksilerin karşılıklı çekim etkisinin yanı sıra Virgo kümesinin sıcak gazla dolu dış zarfına doğru gerçekleşen düşüş (radial infall) sırasında ortaya çıkan “ram basıncının” da rol oynadığını belirtiyor.
İkilinin hala kümenin yarıçapı dışında bulunmasına rağmen saatte yaklaşık 880 kilometre hızla kümenin içine doğru ilerlediği, çevredeki düşük yoğunluklu ortamın da gazın nötr halde daha uzun süre kalmasına izin verdiği hesaplandı. Virgo’nun gelgit etkisi, kuyruk ve köprünün oluşumuna yardım ederken bir yandan galaksi çiftinin birleşmesini de yavaşlatıyor.
Bu dinamik yapı, Samanyolu ve Büyük-Küçük Macellan Bulutları’ndan oluşan Magellan sistemine benzetiliyor. Araştırmacılar, sistemin köprüsünde ve bulutlarında HI ve CO gözlemleri yaparak gazın yıldız oluşumuna elverişliliğini ve yeni cüce galaksilerin oluşup oluşmadığını incelemeyi planlıyor. Düşüş (radial infall) modelini doğrulamak için kesin bir mesafe ölçümüne ihtiyaç var.
Araştırma 23 Eylül 2025’te Monthly Notices of the Royal Astronomical Society’de yayınlandı.
