Microsoft ve Amazon gibi devler, enerji ve su altyapısı hazır olan kömür ve gaz santrallerini veri merkezine çevirerek hem hızlı büyüyen pazara girmeyi hem de enerjiye hızla ulaşmayı hedefliyor.
Avrupa’nın yaşlanan kömür ve doğalgaz santralleri, yapay zeka kaynaklı enerji ihtiyacının artmasıyla birlikte yeni bir geleceğe hazırlanıyor. Microsoft ve Amazon gibi teknoloji devleri, enerji ve su altyapısı hazır olan bu tesisleri veri merkezine dönüştürerek pazardaki büyümeden pay almayı hedefliyor.
Fransa’dan Engie, Almanya’dan RWE ve İtalya’dan Enel gibi büyük enerji şirketleri, bu dönüşümden yararlanarak hem veri merkezlerine ev sahipliği yapmak hem de uzun vadeli enerji tedarik anlaşmalarıyla yeni gelir kalemleri yaratmak istiyor.
Şirketler, bu tesislerin arazisini teknoloji firmalarına kiralayabiliyor ya da doğrudan kendileri veri merkezleri kurarak işletebiliyor. RWE’nin Küresel Ortaklıklar ve İşlemler Başkanı Simon Stanton’a göre bu tür anlaşmalar sadece atıl arazilerin değerlendirilmesini değil, aynı zamanda uzun vadeli ve yüksek karlı gelir modellerini de beraberinde getiriyor. Stanton, “Bu iş daha çok uzun vadeli bir iş ilişkisine dayanıyor. Bu sayede altyapı yatırımlarınızı daha az riskle finanse edebiliyorsunuz” dedi.
Avrupa Birliği ve İngiltere’deki 153 taş kömürü ve linyit santralinin büyük kısmı, 2038 yılına kadar kapanacak. 2005’ten bu yana ise 190 santral kapatıldı.
Yeni gelir modelleri
Bu dönüşüm, enerji şirketleri için sadece arazi kiralamaktan ibaret değil. Aynı zamanda yenilenebilir enerji yatırımlarını finanse etmelerini sağlayacak uzun vadeli enerji tedarik anlaşmalarını da kapsıyor. Fransız veri merkezi işletmecisi OVH’den Gregory LeBourg’a göre, teknoloji firmaları düşük karbonlu elektrik için megavat saat başına 20 euroya kadar ek prim ödemeye hazır.
Veri merkezlerinin enerji ihtiyacı yüzlerce megavattan birkaç gigavata kadar çıkabiliyor. Bu nedenle, baz fiyat üzerine eklenen “yeşil prim” sayesinde imzalanacak uzun vadeli anlaşmalar yüz milyonlarca hatta milyarlarca euro değerinde olabiliyor.
Bazı şirketler “enerji parkı” kurarak veri merkezini yeni bir yenilenebilir enerji santraline bağlamayı hedefliyor. Bu sistemde acil durumlar dışında şebekeye ihtiyaç duyulmuyor ancak bu model henüz sektörde yeni sayılıyor.
Engie, 2030’a kadar mevcut 46 GW’lık yenilenebilir enerji kapasitesini iki katına çıkarmayı hedefliyor. Şirket, dünya genelinde 40 eski enerji santralini veri merkezine dönüştürmek üzere pazarlıyor. Bu santraller arasında 2017’de kapanan Avustralya’daki Hazelwood kömür santrali de var. Diğer tesislerin çoğu Avrupa’da yer alıyor ancak Engie detay vermekten kaçınıyor.
Portekiz’den EDP, Fransa’dan EDF ve İtalya’dan Enel de benzer şekilde eski santralleri veri merkezlerine dönüştürmek üzere pazarlıyor.
Arthur D. Little danışmanlık şirketinden Michael Kruse’a göre, bu dönüşüm enerji firmaları için iş modeli çeşitliliği anlamına geliyor.
Enerjiye erişimde hız avantajı
Teknoloji şirketlerini cezbeden en büyük etkenlerden biri hız. Avrupa’da şebeke bağlantı süresi on yıla kadar uzayabiliyor ancak eski santraller, var olan altyapıları sayesinde çok daha hızlı devreye alınabiliyor.
Microsoft’tan Hollis’e göre bu durum, daha hızlı hareket etme fırsatı sunuyor. Synergy Research Group verilerine göre Avrupa, şebeke bağlantı süresi ve izin süreçlerindeki yavaşlık nedeniyle ABD ve Asya’nın oldukça gerisinde.
Veri merkezi işletmecileri ihtiyaç duydukları yenilenebilir elektriği ya enerji firmalarıyla uzun vadeli anlaşmalar yaparak temin edebiliyor ya da doğrudan enerji piyasasından satın alabiliyor.
Gayrimenkul firması JLL, Almanya’daki eski bir kömür santralinin 2.5 GW’lık veri merkezine dönüştürülmesi dahil olmak üzere, İngiltere’de dört tesisi kapsayan projelerde büyük bir teknoloji firması adına çalışıyor. Güvenlik gerekçesiyle bu tür projelerde genellikle müşteri isimleri açıklanmıyor.
İngiltere merkezli Drax da Yorkshire’daki eski bir kömür santralinin kullanılmayan bölümlerini veri merkezine çevirmek için ortak arayışında. Santral şu anda kısmen biyokütleye dönüştürülmüş durumda. Drax’ın Karbon Programları Direktörü Richard Gwilliam, bölgede kullanılabilir su soğutma altyapısı olduğunu belirtiyor.
Fransa’da EDF, ülkenin ortasında ve doğusunda bulunan iki doğalgaz santrali sahası için veri merkezi geliştiricilerini şimdiden belirledi.
S&P Global Commodity Insights araştırma direktörü Sam Huntington’a göre, sektör hızla büyüyor ve pazarda yer kapmak isteyen teknoloji firmaları erken faaliyete geçebilecek projelere daha fazla ödeme yapmaya hazır.
Kaynak: Reuters
