Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası Avrupa genelinde silah üretimi rekor seviyede büyüdü ancak mini jet motorları ve patlayıcı malzeme yetersizliği, uzun menzilli füze kapasitesini sınırlandırıyor.
Financial Times’ın uydu verileri, saha gözlemleri ve istatistik analizlerine dayandırdığı araştırmaya göre Avrupa, 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna savaşının ardından savunma sanayii yatırımlarında tarihi bir ivme yakaladı. Son üç yılda kıta genelinde 150’den fazla tesiste toplam 7 milyon metrekare yeni üretim alanı inşa edildi.
Bu artışta Avrupa Birliği’nin mühimmat üretimini hızlandırmak amacıyla başlattığı ASAP (Mühimmat Üretimini Destekleme Yasası) programı önemli rol oynadı. 500 milyon avroluk bu fon, 88 tesiste kapasite artırımı sağladı. Yeni üretim hatları, depolama alanları ve lojistik altyapılar kuruldu.
Buna rağmen uzmanlara göre Avrupa’nın uzun menzilli füze üretiminde mini jet motorları ve patlayıcı dolgu malzeleri gibi iki kritik unsur hala yetersiz. Bu parçalar, özellikle yüksek hassasiyetli füze sistemlerinin üretiminde vazgeçilmez rol oynuyor. Eksiklikler hem teslimat sürelerini uzatıyor hem de planlanan üretim hedeflerinin gerisinde kalınmasına neden oluyor.
Uydu görüntüleri, 2020-2021 döneminde 790 bin metrekare olan genişleme alanının 2024-2025’te 2,8 milyon metrekareye yükseldiğini gösteriyor. Bu büyümenin önemli kısmı 155 mm top mermisi, kısa ve orta menzilli füze sistemleri ile hava savunma sistemlerine yönelik üretim tesislerinde gerçekleşti.
Ülke bazında incelendiğinde Almanya’da MBDA, Enforcer füzeleri ve Patriot hava savunma füzelerinin üretimi için 94 bin metrekarelik ek tesis inşa ediyor. Macaristan’da Rheinmetall fabrikası, 155 mm mermi üretim kapasitesini 2027’ye kadar 70 binden 1,1 milyona çıkaracak. Norveç’te Kongsberg, yeni füze üretim tesisleriyle kapasitesini katlıyor. Finlandiya-Norveç ortaklığı Nammo ise 55 milyon avroluk destekle mühimmat, barut ve patlayıcı üretimini artırıyor.
Financial Times’ın haberinde, mevcut tesislerdeki üretim artışına rağmen bazı alanlarda tedarik zinciri sorunlarının sürdüğü vurgulanıyor. Özellikle uzun menzilli sistemler için gereken küçük jet motorlarının ve yüksek patlayıcı malzemelerin üretiminde hala ciddi kapasite eksikliği bulunuyor. Bu eksikler giderilmezse, Avrupa’nın savunma sanayii atılımı hedeflenen etkiye ulaşamayabilir.
AB yetkilileri, yeni fon planlarında bu alanlara öncelik verilmesi gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, 1,5 milyar avroluk yeni bir savunma fonu ile ASAP modelinin füze, hava savunma sistemleri, topçu ve insansız hava araçları gibi diğer üretim alanlarına da yayılması planlanıyor.
Financial Times’ın analizine göre 2022’den bu yana tespit edilen arazi kullanım değişikliklerinin yaklaşık yüzde 70’i tamamlanmış üretim binalarından kaynaklandı. Kazı ve altyapı çalışmalarındaki artış, önümüzdeki yıllarda daha fazla tesisin devreye gireceğine işaret ediyor.
Uzmanlar, Rusya’nın saldırılarına karşı Ukrayna’ya verilen askeri desteğin uzun vadede sürdürülebilmesi için Avrupa’nın bu üretim kapasitesi sorunlarını çözmesinin zorunlu olduğu konusunda hemfikir.
Kaynak: Financial Times
