Pentagon, küresel krizlerin ortasında 19 ülke için AMRAAM tedarikine yönelik şimdiye kadarki en büyük anlaşmayı imzaladı.
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Raytheon şirketiyle 3,5 milyar dolarlık rekor bir anlaşmaya imza attı. Anlaşma kapsamında, Gelişmiş Orta Menzilli Hava-Hava Füzesi (AIM-120 AMRAAM), telemetri sistemleri, yedek parçalar ve teknik hizmet desteği sağlanacak. Füze tedariki Japonya, Almanya, Polonya, Avustralya, Birleşik Krallık, İsrail ve Ukrayna dahil olmak üzere toplam 19 ülkeye yönelik gerçekleşecek.
Raytheon ve ABD Hava Kuvvetleri, anlaşma kapsamında kaç füzenin üretileceğini açıklamaktan kaçındı ancak AIM-120 füzelerinin varyanta göre birim maliyeti 1 milyon doların üzerine çıkabiliyor.
The War Zone’un değerlendirmesine göre bu anlaşma, mevcut AMRAAM (Gelişmiş Orta Menzilli Havadan Havaya Füze) stoklarının hızla tükenmesi ve hava savunma sistemlerine yönelik artan talep göz önüne alındığında büyük önem taşıyor. ABD envanterindeki tüm savaş uçakları bu füzeleri kullanabiliyor. Aynı şekilde, NATO müttefiklerinin de önemli kısmı bu sistemle donatılmış durumda. Füzeler, sadece hava-hava angajmanlarında değil, NASAMS sistemi aracılığıyla karadan havaya savunmada da etkili biçimde kullanılıyor.
NASAMS sistemi şu anda ABD’nin başkent bölgesinin yanı sıra dünya genelinde 12’den fazla ülkede aktif olarak görev yapıyor. Sistem, son üç yılda Ukrayna’da yoğun şekilde test edildi ve savaşta kendini kanıtladı. Ukrayna, hem NASAMS sisteminde hem de yeni teslim edilen F-16 savaş uçaklarında AMRAAM füzeleriyle Rus insansız hava araçları ve seyir füzelerine karşı savunma sağlıyor.
Füzeler ayrıca Yemen’deki Husi dronlarına karşı ve İsrail’in İran kaynaklı saldırılara karşı korunmasında da etkin olarak kullanıldı. Artan tehditler, bu tür sistemlerin üretiminde büyük ölçekli artış ihtiyacını gündeme taşıdı.
Geçtiğimiz ay da Mısır’a ilk kez AMRAAM satışına onay verilmişti. Mısır Hava Kuvvetleri yıllardır sadece AIM-7 Sparrow ve AIM-9 Sidewinder gibi daha eski füzelere erişebiliyordu. Bu sınırlama, İsrail’in bölgedeki nitelikli üstünlüğünü koruma politikası çerçevesinde uygulanıyordu ancak şimdi, Mısır’ın yeni NASAMS siparişiyle bu politika esnetilmiş gibi görünüyor.
Raytheon’un daha önce 1,2 milyar dolarlık başka bir FMS kontratı daha imzaladığı göz önüne alındığında, toplam sipariş hacmi dikkate değer bir seviyeye ulaşmış durumda. Bununla birlikte ABD, yalnızca mevcut stokları yenilemeyi değil, aynı zamanda sistemin menzilini ve etkinliğini de artırmayı hedefliyor.
Yeni AIM-120D-3 varyantı şu anda en gelişmiş sürüm olarak bilinse de The War Zone’a göre yeni bir AIM-120E modelinin geliştirilmekte olduğuna dair işaretler var. Mart ayında Raytheon’a verilen tek kaynaklı yeni bir sözleşme, bu iddiaları destekliyor.
Ayrıca Hava ve Deniz Kuvvetleri, AMRAAM’ın yerini alabilecek yeni bir uzun menzilli hava-hava füzesi olan AIM-260 Joint Advanced Tactical Missile (JATM) üzerinde ortak çalışmalar yürütüyor. AIM-174 gibi başka projeler de sınırlı bilgiyle kamuoyuna yansımış durumda.
Son yıllarda yaşanan yoğun mühimmat kullanımı, özellikle de düşük maliyetli kamikaze dronlar karşısında AMRAAM gibi füzelerin hızlı tüketilmesine neden oldu. Bu füzeler adeta yüksek teknolojiye sahip küçük uçaklar gibi üretildiğinden, tedarik zincirindeki belirli parçalar üretim sürecinde ciddi darboğazlara yol açabiliyor.
Bu nedenle ABD ve müttefikleri, gelecek olası çatışmalara hazırlık amacıyla üretim kapasitelerini hızla artırmaya çalışıyor. Özellikle Ukrayna’daki savaş ve Orta Doğu’daki gelişmeler, AMRAAM stoklarının sürdürülebilirliği konusunda endişeleri büyütmüş durumda. Benzer bir durum Patriot füzeleri için de geçerli. Tayvan Boğazı’nda olası bir savaş ve Rusya’nın giderek tam kapsamlı bir savaş ekonomisine yönelmesi, bu büyük siparişlerin ne yazık ki geç kalmış olabileceği endişesini doğuruyor.
Kaynak: The War Zone
